Dla nauczyciela

Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Bożena Święch

Przedmiot: Język polski

Temat: Sławne czyny wojowników Iliady i Odysei

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
3) rozumie i stosuje w tekstach retorycznych zasadę kompozycyjną (np. teza, argumenty, apel, pointa);
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • omawia przebieg wojny trojańskiej;

  • przedstawia informacje na temat bohaterów wojny trojańskiej;

  • redaguje opis dotyczący bohaterskich czynów;

  • bierze udzał w dyskusji na podany temat.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • plakat;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Sławne czyny wojowników Iliady i Odysei”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna”.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie na podstawie sekcji ,,Przeczytaj” materiałów dydaktycznych. Uczniowie wybierają zadanie zgodnie ze swoimi zainteresowaniami oraz zdolnościami.
    - Opracowanie plakatu dotyczącego wojny trojańskiej. Uczniowie wykorzystują polecenie 1 do prezentacji z e‑materiału oraz ćwiczenia 2. i 7. z sekcji „Sprawdź się”.
    - Graficzne przedstawienie informacji o bohaterach wojny trojańskiej (wykorzystanie dowolnej techniki: grafika komputerowa, rysunek, obraz, kolaż) i wykonanie polecenia 1. z sekcji „Prezentacja multimedialna”.
    - Pisemny opis związany z tematem: Wielkie czyny bohaterów wojny trojańskiej to nie tylko zwycięstwa w pojedynkach na polu bitwy. Uczniowie wykonują polecenie 2. z sekcji „Prezentacja multimedialna”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel czyta zdanie znajdujące się we wprowadzeniu do e‑materiału wyświetlonego na tablicy: Bohaterowie wojny trojańskiej, Agamemnon, Achilles, Odyseusz, Hektor, Priam, zostali unieśmiertelnieni mocą słowa.

  2. Prosi uczniów, aby wyjaśnili, co oznacza unieśmiertelnienie mocą słowa. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami na forum.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel wyznacza w klasie trzy miejsca i nazywa je zgodnie z zaproponowanymi uczniom zadaniami do przygotowania przed lekcją; 1) wojna trojańska, 2) bohaterowie wojny trojańskiej, 3) wielkie czyny to nie tylko zwycięstwa w pojedynkach.

  2. Uczniowie wybierają grupę, w której pracują, i dzielą się ze swoim zespołem materiałem opracowanym przed lekcją. Grupy ustalają sposób prezentacji, decydują o wyborze najlepszego opisu lub organizują wystawę dzieł ikonicznych, wybierają kuratora wystawy oraz przewodnika po niej, zapraszają do zapoznania się z opracowanymi materiałami. Uczniowie wykorzystują ćwiczenia z e‑materiału.
    Grupy prezentują efekty swojej pracy i otrzymują na jej temat informację zwrotną od koleżanek i kolegów.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zadaje pytanie: Czego można dowiedzieć się z Iliady oraz Odysei Homera? Nauczyciel prosi, aby uczniowie na kartkach samoprzylepnych wypisali swoje propozycje. Uczniowie umieszczają kartki w widocznym miejscu klasy, grupują powtarzające się elementy, analizują przyczyny wskazań dominujących oraz sporadycznych.

Praca domowa:

  1. Nauczyciel formułuje polecenie pracy domowej. Napisz liczący co najmniej 400 słów tekst na temat: „Wielkie czyny nie wymagają wielkiej siły.” Odwołaj się w nim do wydarzeń z życia bohaterów Iliady i Odysei.

Materiały pomocnicze:

  • Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje, obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006.

  • Émile Mireaux, Życie codzienne w Grecji w epoce homeryckiej, Warszawa 1962.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się