Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Podbój Ameryki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jak przebiegała ekspansja Europejczyków na kontynencie amerykańskim;

• opisuje, w jaki sposób kształtowała się gospodarka światowa w związku z podbojem Ameryki przez Europejczyków;

• porównuje postępowanie hiszpańskich konkwistadorów w Nowej Hiszpanii i Peru.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu zajęć oraz celów zawartych we Wprowadzeniu. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Nauczyciel poleca, aby uczniowie odliczyli do sześciu i utworzyli grupy zgodnie z ustalonymi numerami. Każdy z zespołów opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• Grupa 1 i 4 – Wyprawa Cortésa;

• Grupa 2 i 5 – Podbój imperium Inków;

• Grupa 3 i 6 – Skutki ekspansji Europejczyków.

Po zakończeniu pracy przedstawiciele wskazanych zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Wybrana osoba czyta polecenie 2: „Wymień ośrodki, w których kolonizatorzy wydobywali kruszce. Podaj nazwy państw, na terenie których się znajdowały” z sekcji „Mapa interaktywna”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie opracowują odpowiedzi w dotychczasowych grupach. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je.

3. Nauczyciel czyta polecenie 4: „Przedstaw zasady organizacji wypraw konkwistadorów i ich relacje z koroną” i poleca uczniom, aby tym razem wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Film + Sprawdź się”. Poleca, aby uczniowie wykonali indywidualnie ćwiczenia 1 i 2. Wspólnie weryfikują odpowiedzi, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej odnośnie wykonanych zadań.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów, wskazując jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami znajdującymi się w sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

P. Pizarro, Relacja o odkryciu i podboju Królestwa Peru, tłum. M. Mróz, Gdańsk 1995.

Historia powszechna XIV‑XV w. Wybór tekstów, A. Wyrobisz, B. Geremek, M. Małowist, Warszawa 1964.

M.L. Pisarek, Świat oczami odkrywców, Warszawa 1971.

Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. S.B. Lenard, M.Sobańska‑Bondaruk; tłum. E. Milewska, Warszawa 1999.

Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

Informacje z sekcji „Mapa interaktywna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do samodzielnej pracy uczniów. Uczniowie mogą również zapoznać się przed zajęciami z mapą oraz filmami, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.