Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Bożena Święch

Temat: „W Weronie” Cypriana Norwida jako poetyckie „miejsce pamięci” Romea i Julii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

• interpretuje wiersz Cypriana Kamila Norwida W Weronie;

• opisuje przedstawione w wierszu uczucia bohaterów literackich;

• wyjaśnia, w jaki sposób w wierszu W Weronie Cyprian Norwid nawiązał do historii Romea i Julii;

• analizuje środki językowe służące poetyckiemu opisowi domu Capulettich i Montecchich;

• dostrzega, na czym polega różnica między światopoglądem racjonalistycznym a romantycznym;

• wyjaśnia znaczenie „miejsc pamięci” w interpretowaniu wiersza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z filmem Romeo i Julia – film z 1996 roku w reżyserii Baza Luhrmanna, adaptacja sztuki Williama Szekspira. W głównych rolach wystąpili Leonardo DiCaprio oraz Claire Danes. Chętni uczniowie oglądają również Listy do Julii – amerykańską komedię romantyczną w reżyserii Gary’ego Winicka

2. Uczniowie przypominają sobie tekst dramatu Williama Szekspira Romeo i Julia. Wykonują umieszczone w e‑materiale ćwiczenie polegające na uzupełnianiu punktów planu (dodawanie wydarzeń z tragedii).

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel zapisuje na tablicy sformułowanie miejsce pamięci. Uczniowie dopisują przykłady takiej przestrzeni, która służy pamiętaniu o bohaterach i związanych z ich życiem wydarzeniach. Mówią również o znaczeniach hołdowania przeszłości i utrwalaniu wzorców osobowych. Powstają schematy, które nauczyciel komentuje.

2. Podanie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z multimedium bazowym. Wysłuchują wykładu prof. Michała Kuziaka, a następnie zapisują w formie mapy myśli te elementy, które wskazują na uniwersalizm wymowy tragedii Williama Szekspira Romeo i Julia. Po wykonaniu ćwiczenia dzielą się swoimi spostrzeżeniami.

2. Uczniowie udzielają odpowiedzi na pytanie o to, jaka jest Werona jako miejsce pamiętania o Romeo i Julii. Opisują miasto na podstawie wrażeń Cypriana Norwida oraz własnych doświadczeń czytelniczych (ewentualnie podróżniczych).

3. Uczniowie w parach analizują funkcjonowanie motywu nieszczęśliwej miłości w wierszu W Weronie Cypriana Norwida oraz wybranym przez siebie tekście kultury. Redagują notatki, które wskazani przez nauczyciela uczestnicy zajęć odczytują na forum klasy.

4. Uczniowie pracują w czterech zespołach zadaniowych i wykonują kolejne ćwiczenia dołączone w e‑materiale do tekstu W Weronie Cypriana Norwida.

5. Grupy prezentują na forum klasy efekty pracy zespołowej. Uczniowie zadają pytania koleżankom i kolegom, jeśli w wypowiedziach przygotowanych przez zespoły czegoś nie zrozumieli, lub proszą o uzupełnienie.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie podchodzili do tablicy i uzupełniali kolumny tabeli. W ten sposób uczniowie podsumowują wiadomości zdobyte w czasie lekcji i porządkują swoją wiedzę o szekspirowskich kochankach, których historię utrwalił w wierszu W Weronie Cyprian Norwid.

2. Uczniowie z wiersza Cypriana Norwida W Weronie wypisują sformułowania, które dotyczą sposobu mówienia o niebie. Nazywają ten rodzaj metafory zastosowanej przez poetę.

3. Nauczyciel zadaje pytania:

• Na czym polega podwójne znaczenie obserwacji zmian zachodzących na niebie w wierszu W Weronie Cypriana Norwida?

• Gdybyście byli w domu Julii w Weronie, to co zapisalibyście w księdze pamiątkowej tego muzeum?
  Uczniowie samodzielnie opracowują odpowiedzi na pytania. Zapisują je w zeszytach. Wskazani przez nauczyciela uczniowie prezentują efekty swojej pracy na forum całego zespołu

Praca domowa:

1. Na podstawie utworów Cypriana Norwida (W Weronie i Tęcza) porównaj dwa obrazy Werony – miasta tragicznych kochanków.

Materiały pomocnicze:

• Cyprian Kamil Norwid, Vade‑mecum, Kraków, 1999.

• Bożena Chrząstowska, Poetyka stosowana, Warszawa, 1987.

Wskazówki metodyczne

• Wykład akademicki jest wykorzystywany w fazie realizacyjnej zajęć. Na jego podstawie uczniowie mogą wykonać własną prezentację na temat wizerunków nieszczęśliwych kochanków utrwalonych w literaturze.