Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Czynniki sprzyjające powstaniu społeczeństwa obywatelskiego. Prawa człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

1) przedstawia idee społeczeństwa obywatelskiego i charakteryzuje jego rozwój w XX‑wiecznym państwie polskim.

XII. Prawa człowieka i ich ochrona międzynarodowa.

Uczeń:

1) przedstawia ideę oraz historyczny rozwój praw człowieka; rozróżnia generacje praw człowieka, stosując pojęcia praw negatywnych i pozytywnych oraz wskazując na inny stopień ich ochrony.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia czym są prawa człowieka;

• zapoznaje się z rozwojem idei praw człowieka;

• analizuje relację między prawami człowieka a społeczeństwem obywatelskim.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• mapa myśli;

• metoda jigsaw;

• debata za i przeciw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Rozpoznawanie wiedzy potocznej uczniów. Uczniowie intuicyjnie tworzą mapę skojarzeń dotyczącą tematu zajęć. Odpowiadają na pytania zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, korzystając z własnej wiedzy. Jeśli jest to konieczne, nauczyciel naprowadza na odpowiedzi.

Faza realizacyjna

1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do czterech. Następnie łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”. Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Następnie chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook”. Wynotowują najistotniejsze informacje. Następnie wykonują ćwiczenie 1 dołączone do materiału. Uczniowie dzielą się na dwie grupy i przygotowują do debaty za i przeciw na temat: „Czy społeczeństwo obywatelskie może funkcjonować bez respektowania praw człowieka?”. Jedna grupa szuka argumentów za tą tezą, a druga przeciw.

3. Następuje debata „za i przeciw”. Uczniowie siadają naprzeciwko siebie i dyskutują. Po zakończonej dyskusji nauczyciel pyta, czy ktoś chce zmienić grupę i daje na to czas. Następnie wyznaczona osoba podsumowuje debatę.

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5–8 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie rozwijają zdanie: „Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…”.

2. Chętne/wybrane osoby dokonują podsumowania zajęć ze swojego punktu widzenia.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Joanna Hołda, Zbigniew Hołda, Dorota Ostrowska, Prawa człowieka. Zarys wykładu, Warszawa 2014.

Prawa człowieka. Społeczeństwo obywatelskie. Państwo demokratyczne, red. Monika Florczak‑Wątor, Sebastian Kubas, Piotr Tuleja, Warszawa 2010.

Słownik myśli społeczno‑politycznej, praca zbiorowa, Warszawa 2007.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.