Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Choroba kesonowa
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Przedstawisz przyczyny choroby kesonowej.
Opiszesz objawy i możliwe skutki choroby kesonowej.
Poznasz metodę leczenia choroby kesonowej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
analiza animacji;
śniegowa kula;
analiza tekstu źródłowego.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prowadzi pogadankę, zadając pytania:
– Jakie zjawisko zachodzi podczas otwierania butelki z napojem gazowanym? Na czym ono polega i jaki ma związek z chorobą kesonową?
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium („Animacja”). Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Animacja”. Uczniowie odczytują polecenie nr 2 („Odnosząc się do treści animacji, przedstaw objawy chorobie kesonowej”) i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Kula śniegowa. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą kuli śniegowej, poszukując w udostępnionym e‑materiale odpowiedzi na następujące pytania:
– Jakie są przyczyny choroby kesonowej?
– Jakie są możliwe skutki choroby kesonowej?
– Jakie istnieją metody leczenia choroby kesonowej?
Nauczyciel objaśnia wspomnianą wyżej metodę i wynikające z niej kolejne etapy pracy:
1) najpierw uczniowie będą indywidualnie opracowywać odpowiedzi na zadane pytania;
2) potem połączą się w pary i porównają swoje propozycje, a na osobnej kartce zapiszą wspólne odpowiedzi;
3) kolejnym krokiem będzie połączenie się par w czwórki, które – jak poprzednio – skonfrontują swoje odpowiedzi;
4) uczniowie utworzą 8‑osobowe zespoły i znów porównają swoje propozycje;
5) przedstawiciele poszczególnych zespołów 8‑osobowych zaprezentują na forum klasy uzgodnione w grupie odpowiedzi.Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym na podstawie tekstu źródłowego mają za zadanie określić, który typ choroby dekompresyjnej wiąże się z większym zagrożeniem dla życia i zdrowia nurka) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi sąsiadami. Nauczyciel w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.
Uczniowie w 4‑osobowych grupach wykonują ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie określić – na podstawie tekstu źródłowego – w jakim celu stosuje się hiperbaryczną terapię tlenową u chorych z chorobą dekompresyjną, uwzględniając dwie drogi transportu tlenu do tkanek, które są możliwe dzięki użyciu metody hiperbarycznej), a po upływie wyznaczonego czasu dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 5 (podsumowujące wiedzę na temat choroby kesonowej) z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby prezentują swoją odpowiedź.
Uczniowie, korzystając ze źródeł internetowych i własnej wiedzy, przygotowują odpowiedź na pytanie:
– Jak można zapobiegać chorobie kesonowej?
Chętne pary przedstawiają wyniki swojej pracy.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Animacja” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.