Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Ideał apolliński i dionizyjski. Postawa apollińska

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Poznasz Nietzscheańskie rozumienie greckiej tragedii.

• Przeanalizujesz i scharakteryzujesz postawę apollińską, która w interpretacji Nietzschego stanowiła podstawę antycznego dramatu.

• Porównasz i rozróżnisz postawę apollińską i dionizyjską.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• Ilustracja interaktywna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się, jakie postaci, bogowie z mitologii przyczyniły się do powstania wzorców człowieka w sztuce, literaturze, filmie i innych tekstach kultury. Po przygotowaniu odpowiedzi przez uczniów nauczyciel rozpoczyna rozmowę o znaczeniu archetypów dla współczesnego człowieka.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na 3 zespoły. Każda z grup losuje po jednym poleceniu z bloku tekstowego i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. Wspólne omówienie odpowiedzi na forum klasy.

2. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Ilustracja interaktywna”. W parach opracowują odpowiedź na polecenie: Przeanalizuj treść poniższej ilustracji interaktywnej. Zastanów się, dlaczego Nietzsche zestawiał sztukę ze stanem snu. Rozważ, czy takie zestawienie jest sensowne i aktualne w obecnych czasach.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia zamknięte nr 1‑5. Wyniki pracy są omawiane na forum klasy i komentowane przez nauczyciela.

4. Ostatnie ćwiczenia nr 6 i 7 uczniowie rozwiązują indywidualnie. Wybrani przez nauczyciela uczniowie prezentują swoje propozycje odpowiedzi. Wspólne omówienie wyników.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej oraz pracy klasy. Udziela im też informacji zwrotnej.

2. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…

Praca domowa:

1. Stwórz krzyżówkę podsumowującą zajęcia i zawierającą minimum dziesięć haseł.

Materiały pomocnicze:

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

• Nowak M., Nietzscheańscy superbohaterowie: Chrystus, Batman i Spiderman, polskieradio.pl.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Ilustracja interaktywna” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.