Autor: Marta Kulikowska

Temat: Powroty do harmonii. Liryki Leopolda Staffa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• charakteryzuje różne etapy twórczości poetyckiej Leopolda Staffa,

• wskazuje źródła inspiracji poety na tle prądów literackich epoki,

• interpretuje wiersze Leopolda Staffa,

• wyjaśnia, w jaki sposób Staff przełamywał nastroje dekadenckie w poszukiwaniu artystycznej (poetyckiej) harmonii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Powroty do harmonii. Liryki Leopolda Staffa”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z utworami poetyckimi zawartymi w e‑materiale: Kochać i tracić, Czemu patrzycie oczy moje..., O nauczaniu cnoty Leopolda Staffa. Uczniowie powinni przeczytać utwory i przygotować się do ich omówienia: przygotować wstępne informacje, które pozwolą umiejscowić tekst w kontekście historycznoliterackim.

Faza wprowadzająca:

1. Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie było źródło nastrojów dekadenckich, które pojawiły się u schyłku XIX w.? W jaki sposób Leopold Staff próbował je przełamywać? Skąd czerpał poetyckie inspiracje?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel informuje uczniów, że następna część lekcji będzie poświęcona pracy z tekstami zamieszczonymi w sekcji „Przeczytaj”.
   Po zapoznaniu się z materiałem nauczyciel formułuje pytania związane z tematem lekcji: Czym jest harmonia? Na czym polega harmonia w wierszach Staffa? Informuje również, że ta część zajęć będzie przeprowadzona metodą burzy mózgów. Określa jej zasady oraz podaje czas przeznaczony na realizację zadania. Uczniowie pracują indywidualnie i zapisują swoje pomysły, następnie prezentują je na forum klasy. Nauczyciel wyznacza osobę, która zapisuje na tablicy propozycje uczestników zajęć.

2. Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach wykonali polecenie 1 z sekcji „Mapa myśli”. Po upływie wyznaczonego czasu prosi wybranych uczniów o przedstawienie efektów pracy i weryfikuje je na forum. Następnie dzieli uczniów na 4‑osobowe zespoły i poleca im wykonanie polecenia 2 z tej samej sekcji. Każda z grup interpretuje inny (spośród trzech zaproponowanych w e‑materiale) wiersz Staffa, a następnie wszyscy uczniowie w dyskusji porównują swoje propozycje.

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach pracowali nad ćwiczeniami z sekcji „Sprawdź się”. Przed przystąpieniem do ćwiczeń prezentuje uczniom aktorską interpretację wiersza Leopolda Staffa Poczucie pełni.

Faza podsumowująca:

1. Po zakończeniu pracy grup nauczyciel otwiera dyskusję podsumowująca lekcję. Może zadać następujące pytania: Czy Leopoldowi Staffowi udało się osiągnąć harmonię poetycką w jego lirykach? W jaki sposób? Czy pomogło mu w tym odwołanie do klasycyzmu?

Praca domowa:

1. Wybierz wiersz Staffa, który nie został omówiony w czasie lekcji. Wykonaj mapę myśli podobną do tej opracowanej w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

• Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000.

• Irena Maciejewska, Leopold Staff, Warszawa 1965.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.