Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Powroty do harmonii. Liryki Leopolda Staffa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
charakteryzuje różne etapy twórczości poetyckiej Leopolda Staffa,
wskazuje źródła inspiracji poety na tle prądów literackich epoki,
interpretuje wiersze Leopolda Staffa,
wyjaśnia, w jaki sposób Staff przełamywał nastroje dekadenckie w poszukiwaniu artystycznej (poetyckiej) harmonii.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Powroty do harmonii. Liryki Leopolda Staffa”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z utworami poetyckimi zawartymi w e‑materiale: Kochać i tracić, Czemu patrzycie oczy moje..., O nauczaniu cnoty Leopolda Staffa. Uczniowie powinni przeczytać utwory i przygotować się do ich omówienia: przygotować wstępne informacje, które pozwolą umiejscowić tekst w kontekście historycznoliterackim.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie było źródło nastrojów dekadenckich, które pojawiły się u schyłku XIX w.? W jaki sposób Leopold Staff próbował je przełamywać? Skąd czerpał poetyckie inspiracje?
Faza realizacyjna:
Nauczyciel informuje uczniów, że następna część lekcji będzie poświęcona pracy z tekstami zamieszczonymi w sekcji „Przeczytaj”.
Po zapoznaniu się z materiałem nauczyciel formułuje pytania związane z tematem lekcji: Czym jest harmonia? Na czym polega harmonia w wierszach Staffa? Informuje również, że ta część zajęć będzie przeprowadzona metodą burzy mózgów. Określa jej zasady oraz podaje czas przeznaczony na realizację zadania. Uczniowie pracują indywidualnie i zapisują swoje pomysły, następnie prezentują je na forum klasy. Nauczyciel wyznacza osobę, która zapisuje na tablicy propozycje uczestników zajęć.Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach wykonali polecenie 1 z sekcji „Mapa myśli”. Po upływie wyznaczonego czasu prosi wybranych uczniów o przedstawienie efektów pracy i weryfikuje je na forum. Następnie dzieli uczniów na 4‑osobowe zespoły i poleca im wykonanie polecenia 2 z tej samej sekcji. Każda z grup interpretuje inny (spośród trzech zaproponowanych w e‑materiale) wiersz Staffa, a następnie wszyscy uczniowie w dyskusji porównują swoje propozycje.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach pracowali nad ćwiczeniami z sekcji „Sprawdź się”. Przed przystąpieniem do ćwiczeń prezentuje uczniom aktorską interpretację wiersza Leopolda Staffa Poczucie pełni.
Faza podsumowująca:
Po zakończeniu pracy grup nauczyciel otwiera dyskusję podsumowująca lekcję. Może zadać następujące pytania: Czy Leopoldowi Staffowi udało się osiągnąć harmonię poetycką w jego lirykach? W jaki sposób? Czy pomogło mu w tym odwołanie do klasycyzmu?
Praca domowa:
Wybierz wiersz Staffa, który nie został omówiony w czasie lekcji. Wykonaj mapę myśli podobną do tej opracowanej w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000.
Irena Maciejewska, Leopold Staff, Warszawa 1965.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.