Autorka: Katarzyna Moskwa

Przedmiot: historia

Temat: Italia podczas powstania Spartakusa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, na czym polegały walki gladiatorów;

• omawia genezę i etapy przebiegu powstania Spartakusa;

• analizuje teksty źródłowe i mapy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• lekcja odwrócona

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego

• piramida priorytetów (poker kryterialny)

• praca z mapą

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

Środki dydaktyczne:

• komputery/tablety z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• flipcharty i markery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się z treścią lekcji (bez mapy interaktywnej).

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cel zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu

2. Następnie pyta uczniów o skojarzenia z pojęciem „gladiator”. Czy są to skojarzenia pozytywne czy negatywne? Musi paść pytanie o źródła wiedzy na powyższe pojęcia. Może paść odpowiedź związana z grami komputerowymi (warto o nie wypytać uczniów).

Faza realizacyjna:

1. Omówienie przebiegu powstania z użyciem mapy interaktywnej. Nauczyciel poleca, aby uczniowie zapoznali się ze schematem oraz określili najważniejsze etapy powstania Spartakusa. Uczniowie sporządzają notatkę w zeszycie.

2. Sformułowanie problemu badawczego (Dlaczego wybuchło powstanie, dlaczego tyle tysięcy ludzi się do niego przyłączyło?).

3. Podział uczniów na kilka zespołów (do 6 osób). Następnie uczniowie zastanawiają się nad odpowiedziami do postawionego problemu i na kartkach zapisują przyczyny zgodnie z własną wiedzą. Każda grupa ustala pięć najważniejszych według nich przyczyn.

4. Po 10 minutach poszczególne zespoły czytają przygotowane przez siebie hasła i uzasadniają swój wybór. Po ocenie merytorycznej przez nauczyciela zapisywane są one na tablicy (pomocne mogą być - schemat interaktywny, ćwiczenie 1,2, 7).

Przykładowe zapisy:

• chcieli wolności/ nie chcieli być niewolnikami

• chcieli bogactwa i łupów

• chcieli się zemścić

• chcieli zmienić swoje życie

• chcieli, by ich szanowano

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla schemat piramidy. Cała klasa wspólnie z  nauczycielem wybiera spośród wszystkich wymienionych przyczyn tę najważniejszą i stara się wypełnić ten narysowany schemat.

2. Ewaluacja. Ćwiczenia z e‑materiału odnoszące się do fotografii Eunusa i Spartakusa. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń.

3. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

4. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Napisz krótką przemowę Spartakusa lub Kriksosa przekonującą i wzywającą odpowiednio do przedostania się przez Alpy lub pozostania w Italii.

Materiały pomocnicze:

Bishop M.C., Gladiatorzy. Krew i igrzyska, Warszawa 2018.

Grant M., Gladiatorzy, Warszawa 1980.

Martin Th. R., Starożytny Rzym. Od Romulusa do Justyniana, Poznań 2014.

Rochala P., Powstanie Spartakusa, Warszawa 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa może zostać wykorzystana przez uczniów przed lekcją do przygotowania prezentacji poświęconej postaci Spartakusa w kulturze. Uczniowie mogą korzystać z opisu Plutarcha z Cheronei jako punktu wyjścia, zestawianego z innymi przedstawieniami Spartakusa w literaturze czy filmie.