Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Terroryzm

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

VII. Współczesne stosunki międzynarodowe.

Uczeń:

5) wyjaśnia źródła współczesnego terroryzmu oraz przedstawia różne organizacje terrorystyczne i sposoby oraz przykłady ich działania.

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

16) wyjaśnia przyczyny i sposoby działania terrorystów;

17) charakteryzuje strategie zwalczania terroryzmu, wskazując na ich słabe i mocne strony.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest terroryzm;

• analizuje źródła współczesnego terroryzmu;

• charakteryzuje rodzaje organizacji terrorystycznych i sposoby ich działania;

• ocenia skuteczność strategii zwalczania terroryzmu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału ikonograficznego;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem mapy interaktywnej;

• burza mózgów;

• mapa myśli.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie do tematu poprzez przedstawienie wydarzeń z 11 września 2001 roku i zamachów terrorystycznych, których dokonała Al‑Kaida.

2. Przedstawienie tematu i celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Klasowa burza mózgów na temat historii i genezy terroryzmu. Uczniowie samodzielnie wyszukują w internecie informacje na temat terroryzmu i jego historii. Klasa wspólnie redaguje pierwszą część notatki z lekcji – Co to jest terroryzm i jakie niesie on zagrożenia?

2. Krótka analiza mapy pokazujące zasięg globalnego terroryzmu oraz jego częstotliwość.

3. Terroryzm i jego rodzaje – rozmowa nauczająca z wykorzystaniem mapy interaktywnej, na której są zaznaczone największe i najbardziej znane organizacje terrorystyczne świata. Analiza wybranych przykładów podczas omawiania rodzajów terroryzmu. Klasa kontynuuje samodzielne redagowanie notatki z lekcji.

4. Wprowadzenie pojęcia „fale terroryzmu” autorstwa Dawida Rapoporta i omówienie kolejnych czterech fal terroryzmu:

• I fala terroryzmu – anarchistyczna,

• II fala terroryzmu – antykolonialna,

• III fala terroryzmu – nowolewicowa,

• IV fala terroryzmu – ery dżihadu.

5. Przedstawienie największych zamachów terrorystycznych w XXI wieku, analiza wybranych przykładów na forum klasy.

6. Klasowa burza mózgów – jak zwalczać i zapobiegać terroryzmowi. Uczniowie zapisują swoje przemyślenia na tablicy w formie mapy myśli. Po jej uzupełnieniu pod kierunkiem nauczyciela stanowi ona część notatki z lekcji.

Faza podsumowująca

1. Klasa zastanawia się nad skutecznością działań podejmowanych przez różne organizacje i państwa w celu walki z terroryzmem.

2. Wykonanie ćwiczeń do mapy interaktywnej.

Praca domowa:

Realizacja zadań z modułu „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Albert Pawłowski, Terroryzm w Europie w XIX i XX w., Zielona Góra 1980.

Tadeusz Hanausek, Wybrane zagadnienia kryminalistycznej metodyki zwalczania terroryzmu, [w:] (red.) Karol Sławik, Terroryzm, Poznań 1993.

Karol Sławik, Terroryzm. Próba ujęcia całościowego, [w:] tenże, Terroryzm, Poznań 1993.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa interaktywna prezentująca organizacje terrorystyczne może być materiałem powtórkowym przed sprawdzianem. Można ją także wykorzystać do lekcji poświęconej problemom współczesnego świata oraz działalności organizacji separatystycznych.