SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Źródła i ich rodzaje

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne, źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

2) wyróżnia rodzaje wód podziemnych, w tym występujących w okolicy szkoły oraz wyjaśnia powstawanie źródeł.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie źródła,

• wymienia rodzaje źródeł i omawia uwarunkowania ich występowania,

• omawia warunki geologiczne decydujące o występowaniu poszczególnych rodzajów źródeł.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale, tablica, zeszyt

Materiały pomocnicze

Allen P.A., Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, tłum. J. Dowgiałło-Kühn, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Bajkiewicz‑Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Migoń P., Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel przeprowadza krótką burzę mózgów – pyta uczniów, z czym kojarzy im się termin „źródło”, gdzie widzieli źródła i jak mogą one powstawać. Wskazania uczniów nauczyciel zapisuje na tablicy.

• Następnie nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z definicją źródła i warunkami jego powstawania, jak również z rodzajami źródeł (wg sposobu wypływu wody). Zdobytą wiedzę uczniowie konfrontują ze swoimi wcześniejszymi skojarzeniami i oceniają ich poprawność. Następuje „aktualizacja” informacji zawartych na tablicy.

• Nauczyciel ustnie weryfikuje zrozumienie materiału przez uczniów. W celu podsumowania wiadomości nauczyciel wspólnie omawia z uczniami materiał multimedialny. Uczniowie sporządzają własne notatki.

• Nauczyciel dzieli uczniów na mniejsze grupy (w zależności od wielkości klasy).

• Każda grupa próbuje zdefiniować rodzaje źródeł wydzielone ze względu na budowę geologiczną. Następnie każda grupa prezentuje jeden rodzaj źródła i nauczyciel wspólnie z pozostałymi uczniami weryfikuje poprawność dociekań uczniów.

• W tych samych grupach uczniowie wykonują ćwiczenia z bloku „Sprawdź się”. Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu uczniowie prezentują rezultaty pracy, nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Przypomnienie celów lekcji.

• Podsumowanie najważniejszych treści, szczególnie tych, które sprawiały uczniom najwięcej trudności podczas zajęć.

• Ocena pracy uczniów podczas lekcji.

Praca domowa

• Przygotowanie mapy myśli dotyczącej źródeł i ich rodzajów.

• Praca pisemna na temat obszarów występowania źródeł artezyjskich na świecie. W tym celu uczniowie wykorzystują atlasy geograficzne, e‑materiał, notatki z lekcji oraz dostępne źródła informacji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja może zostać uzupełniająco bądź kontekstowo wykorzystana podczas zajęć poświęconych występowaniu wód podziemnych oraz ich znaczeniu gospodarczemu (zakres rozszerzony: IV. 2, IV. 3).