Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1BK9MkjJvr8d1
Ćwiczenie 1
Zaznacz zdanie prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. źródła nie występują w klimatach polarnych, 2. źródła występują we wszystkich strefach klimatycznych na świecie, 3. źródła powstają wszędzie tam, gdzie jest woda podziemna
RZkpbPU9mMd9E1
Ćwiczenie 2
W niektórych źródłach warstwa wodonośna całkowicie wypełniona jest wodą, w innych ponad wodą znajduje się jeszcze przestrzeń, dlatego woda może zmieniać swój poziom. Czym różni się zwierciadło napięte i swobodne wody podziemnej? Możliwe odpowiedzi: 1. ciśnieniem, pod którym utrzymywana jest woda, 2. ilością wód podziemnych w danym miejscu, 3. składem skał tworzących warstwę nieprzepuszczalną, 4. stopniem zasolenia wody
RlWMbwfn22I1K2
Ćwiczenie 3
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 3
R1nEZycRoxXLM
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1MnJHxJfnKoW2
Ćwiczenie 4
Do poniższych opisów dopasuj odpowiednią nazwę źródła. Nazwy źródeł znajdziesz w materiale lekcji. występują na granicy warstwy przypuszczalnej i nieprzepuszczalnej, tam, gdzie przetnie je powierzchnia topograficzna. Źródło wypływa na kontakcie utworu trudno przepuszczanego z wodonośnymi. Możliwe odpowiedzi: 1. warstwowo- kontaktowe, 2. warstwowe, 3. przelewowe, 4. warstwowo erozyjne gdy podściełający kontakt warstwy trudno przypuszczalnej z wodonośną jest nachylony w kierunku przeciwnym do kierunku odpływu wód Możliwe odpowiedzi: 1. warstwowo- kontaktowe, 2. warstwowe, 3. przelewowe, 4. warstwowo erozyjne w wyniku erozji nastąpiło nacięcie warstwy wodonośnej powyżej jej spągu Możliwe odpowiedzi: 1. warstwowo- kontaktowe, 2. warstwowe, 3. przelewowe, 4. warstwowo erozyjne „wypływają z utworów portowych i zasilane są przez występujące w tych utworach wody podziemne. Możliwe odpowiedzi: 1. warstwowo- kontaktowe, 2. warstwowe, 3. przelewowe, 4. warstwowo erozyjne
21
Ćwiczenie 5

Na zdjęciu przedstawiono miejsce wypływu wód w terenie górskim. Rozpoznaj rodzaj źródła. Odpowiedź uzasadnij.

R1INV7p1e6JdT
Źródło: U. Novina, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Spring_of_Krupa_river_(26157531462).jpg, licencja: CC BY 2.0.
R1Q3wknIaBnA5
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 6
R11Pm4bhNcSR9
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RGXO9ztRapLlO3
Ćwiczenie 7
Uzupełnij tekst korzystając z zestawu określeń zamieszczonych poniżej. Pod względem genezy wód rozróżniamy źródła meteoryczne i juwenilne, a pod względem genezy skał zbiornikowych: źródła morenowe, sandrowe, stożkowe, aluwialne, skalne, pokrywowe (rumoszowe, zwietrzelinowe), deluwialne i inne. Biorąc pod uwagę siłę motoryczną, która powoduje wypływ wody podziemnej wyróżniamy źródła descensyjne i ascensyjne. Do pierwszych woda dopływa pod wpływem siły ciężkości - od obszaru zasilania w dół i poprzez warstwę wodonośną do miejsca wypływu. W drugich następuje wypływ pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego. Źródła mogą wypływać z różnego rodzaju skał. Ze skałami porowatymi związane źródła warstwowe, ze szczelinowymi – źródła szczelinowe, z wapiennymi – źródła krasowe. Źródła warstwowe drenują wody z warstw zbudowanych z utworów przepuszczalnych. Wśród źródeł warstwowych wyróżnia się: kontaktowe – wypływające na granicy warstwy wodonośnej z utworami nieprzepuszczalnymi, erozyjne – wypływające z przeciętej warstwy wodonośnej, zaporowe – wypływające wskutek podziemnego spiętrzenia wód na skutek zmniejszającej się grubości warstwy wodonośnej lub zmiany przepuszczalności zawodnionych utworów. Źródła szczelinowe drenują wody krążące w szczelinach skał litych, a woda jest wyprowadzana na powierzchnię przez szczelinę zbiorczą. Charakteryzują się one dużymi wahaniami wydajności uwarunkowanymi zasilaniem meteorycznym i szybkim przepływem wód w zbiorniku. Źródła dyslokacyjne wypływają wzdłuż płaszczyzny uskoku, często w postaci linii źródeł. Charakteryzują się stałą wydajnością, temperaturą i składem chemicznym wód. Źródła krasowe są zasilane wodami krążącymi w masywach skalnych poddanych procesom krasowienia, w których szczeliny i próżnie krasowe stanowią połączony system hydrauliczny. Wody są wyprowadzane na powierzchnię poprzez kanał zbiorczy.
31
Ćwiczenie 8

Określ, jakie źródła będą występować na sandrach – warstwowe, dyslokacyjne czy szczelinowe. Odpowiedź uzasadnij.

R159XMdbxZUZL
(Uzupełnij).