Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Czas wielkich nadziei. Pierwsze reformy Sejmu Wielkiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• ustala, w jakim celu król zlecił budowę pomnika Jana III Sobieskiego w Łazienkach Królewskich akurat w 1788 r.,

• sprawdza, z jakich powodów szlachta i duchowni płacili mniejsze podatki, niż powinni,

• wyjaśnia, dlaczego w 1789 r. mieszczanie przemaszerowali ulicami Warszawy w czarnych płaszczach.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zapowiada uczniom, że będą pracować metodą jigsaw oraz ustala czas trwania tej części lekcji. Uczniowie odliczają do trzech, po czym łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• Grupa 1 – Jedyna taka szansa;

• Grupa 2 – Wspólne cele i sporne kwestie;

• Grupa 3 – Czarna procesja.

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem.

2. Gdy uczniowie skończą wymieniać się informacjami, chętne lub wybrane przez nauczyciela osoby omawiają wspomniane wyżej zagadnienia. Jeden z uczniów zapisuje wnioski na tablicy. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje. Nauczyciel na zakończenie udziela im informacji zwrotnej.

3. Praca z audiobookiem. Nauczyciel czyta polecenie nr 1 „Wysłuchaj audiobooka. W jaki sposób zjazd w Kaniowie i ówczesne decyzje Katarzyny II wpłynęły na decyzje polskich ugrupowań politycznych i dalsze losy Rzeczpospolitej?”. Poleca uczniom, aby w parach przeanalizowali zagadnienie i przedstawili swoją propozycję rozwiązania. Jedna ze wskazanych par prezentuje odpowiedź, nauczyciel poleca uczniom odniesienie się do niej.

4. W kolejnym kroku nauczyciel poleca uczniom, aby wykonali indywidualnie polecenie nr 2, a następnie znaleźli drugą osobę do pary i porównali swoje odpowiedzi. Wylosowany uczeń albo uczennica omawiają swoją odpowiedź oraz prezentują propozycję drugiej osoby (jeśli jest odmienna), pozostali uczniowie omawiają te propozycje. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

5. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 1‑4. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami. W kolejnym kroku poleca, aby ćwiczenia nr 5‑8 uczniowie wykonali w parach. Weryfikacja poprawności wykonanych w parach zadań; nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Czas wielkich nadziei. Pierwsze reformy Sejmu Wielkiego”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Opracuj podsumowanie tematu „Czas wielkich nadziei. Pierwsze reformy Sejmu Wielkiego” w formie pytań do krzyżówki.

Materiały pomocnicze:

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Audiobook”, aby przygotować się do późniejszej pracy.