Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Pierwotne i wtórne przekaźniki sygnału w komórkach zwierzęcych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
5) Regulacja hormonalna. Uczeń:
a) przedstawia chemiczne zróżnicowanie cząsteczek sygnałowych występujących u zwierząt,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Zdefiniujesz pierwotne i wtórne przekaźniki sygnałów biologicznych.

  • Opiszesz rolę neuroprzekaźników, jako pierwotnych przekaźników sygnałów.

  • Scharakteryzujesz rolę hormonów, jako pierwotnych przekaźników sygnałów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • praca z filmem;

  • mapa myśli;

  • gra dydaktyczna.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla temat i cele lekcji zawarte w sekcji „Wprowadzenie”.

  2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel pyta uczniów, czym charakteryzują się pierwotne, a czym wtórne przekaźniki sygnału w komórkach zwierzęcych.
    Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z tekstem i multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika film samouczek. Następnie dzieli uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie krótkiej prezentacji na przydzielony temat:
    – grupa I – rola neuroprzekaźników jako pierwotnych przekaźników sygnałów;
    – grupa II – rola hormonów jako pierwotnych przekaźników sygnałów;
    – grupa III – wtórne przekaźniki sygnałów.
    Prezentacja przygotowana na podstawie e‑materiału powinna mieć formę mapy myśli, którą uczniowie omawiają na forum. Nauczyciel ocenia poprawność każdej prezentacji, wskazuje błędy, uzupełnia brakujące informacje.

  2. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: 7 i 8 (odnoszące się do tekstów źródłowych), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 6 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 5 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z materiałem w sekcji „Film samouczek”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębić swoją wiedzę.