Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Walki o władzę. Upadek senioratu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia, jak pogłębiało się rozbicie dzielnicowe;

• opisuje, jaką pozycję w trakcie rozbicia dzielnicowego miał Kościół;

• wyjaśnia mechanizmy walki o władzę w Polsce dzielnicowej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.

2. Praca z multimedium („Audiobook + Mapa interaktywna”). Wybrana osoba czyta polecenie nr 2: „Wyjaśnij, czy Kadłubek rzeczywiście nie znał przyczyn nienawiści Mikołaja do Goworka, czy może unikał wypowiedzi na niewygodny temat” z sekcji „Audiobook + Mapa interaktywna”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3, wyjaśniając sens bajki i odnosząc ją do sytuacji walk o władzę senioralną.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza drugi z filmów omawiający upadek senioratu w Polsce dzielnicowej. Prosi uczniów, aby na podstawie materiału w parach przygotowali rozwiązania do poleceń nr 5 i 6. Uczniowie analizują postanowienia zjazdu łęczyckiego i jego znaczenie dla elekcyjności tronu krakowskiego. Po ustalonym czasie wybrana para uczniów prezentuje propozycje odpowiedzi, inni uczniowie mogą je uzupełniać o ważne według nich informacje. Nauczyciel weryfikuje poprawność przedstawionych odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z mapą interaktywną w sekcji „Audiobook + Mapa interaktywna”, a nastepnie wykonaj dołączone do niej polecenia.

2. (Dla uczniów chętnych) Zapoznaj się z pierwszym z filmów z sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do niego polecenia.

Materiały pomocnicze:

Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002.

Monarchia Piastów 1038–1399, red. M. Derwich, Warszawa–Wrocław 2003.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie na podstawie informacji zawartych m.in. w materiale filmowym oraz mapie interaktywnej przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.