Scenariusz lekcji

Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Uzębienie człowieka, budowa i rodzaje zębów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• poznaje wzór uzębienia mlecznego i stałego człowieka;

• podaje przykłady wzorów zębowych innych ssaków niż człowieka;

• poznaje budowę anatomiczną zęba;

• wymienia typy funkcjonalne zębów;

• wyjaśnia, czym jest heterodontyzm.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• tworzenie plakatu.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A1, flamastry, kredki.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel pyta uczniów, jakie znają rodzaje zębów u człowieka. Informacje te uczniowie mogą zweryfikować, zapoznając się z wprowadzeniem do e‑materiału i grafiką interaktywną.

2. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają „Twoje cele” i określają kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by porównali budowę zębów, zwracając uwagę na ich funkcje.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy i rozdaje im arkusze papieru A1 oraz kredki i flamastry (jeden zestaw na grupę). Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie prezentacji dotyczącej przydzielonego tematu:

Grupa I – Zęby mleczne i stałe człowieka

Grupa II – Budowa anatomiczna zęba

Grupa III – Funkcje zębów

Prezentacja przygotowana na podstawie tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj” oraz zasobów internetowych powinna zawierać również rysunki zębów.

3. Grupy prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel ocenia poprawność każdej prezentacji, wskazuje błędy, uzupełnia brakujące informacje.

4. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenia do grafiki interaktywnej. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów, udzielając im także informacji zwrotnej.

5. Nauczyciel informuje uczniów, że w kolejnym kroku będą wspólnie rozwiązywać ćwiczenia nr 7 i 8 (dotyczące uzębienia Homo antecessor i Homo neanderthalensis) zawarte w e‑materiale. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Wszyscy sprawdzają poprawną odpowiedź. Nauczyciel w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości, dopowiada istotne informacje.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie otrzymują po dwie karteczki: zieloną i czerwoną.

2. Nauczyciel czyta zdania podsumowujące lekcję (zob. materiały pomocnicze). Uczniowie podnoszą zieloną kartkę, jeżeli uznają zdanie za prawdziwe, i kartkę czerwoną, jeżeli uznają je za fałszywe. W przypadku zdań fałszywych chętni uczniowie poprawiają je tak, aby były prawdziwe.

3. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa

Wszyscy uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej

Grafika interaktywna może również zostać wykorzystana w fazie podsumowującej lekcję.