Wzór zębowy, zwany też formułą zębową, to sposób opisu typu i liczby zębów ssaków. Zapis wzoru zębowego może mieć postać taką jak na poniższym przykładzie. W górnym wierszu tabeli zawarta jest liczba zębów danego typu w połowie szczęki górnej, a w dolnym – żuchwy. Liczba danych typów zębów we wzorze zębowym podawana jest w kolejności: siekacze, kły, zęby przedtrzonowe, zęby trzonowe. Poniższy przykład przedstawia wzór zębowy mlecznego uzębienia człowieka. W stosunku do uzębienia stałego brakuje w nim czterech zębów przedtrzonowych (zarówno w szczęce górnej, jak i dolnej) oraz jednego zęba trzonowego (w każdej połowie obu łuków zębowych).

Od wielu lat naukowcy poszukują komórek zdolnych do regeneracji poszczególnych tkanek zęba, a także formowania się zęba od podstaw. Dotychczas nie osiągnięto satysfakcjonujących wyników, dających nadzieję na regenerację całości zęba z pojedynczego typu komórek macierzystych (mających zdolność do różnicowania się w inne typy komórek).

W 2017 r. przeprowadzono badania mające na celu ocenę zdolności komórek macierzystych pochodzących z mezenchymy zarodków i komórek pewnej części zębów dzieci (po porodzie) do indukcji oraz podtrzymywania formowania się zębów w warunkach in vitro.

Komórki pochodzenia embrionalnego hodowane w warunkach in vitro nie miały zdolności inicjowania i podtrzymywania formowania się zęba. Zdolności te były jednak obserwowane po zastosowaniu tych komórek wraz z komórkami bezpośrednio pobranymi od zarodka (niehodowanymi). Komórki macierzyste pobrane z zębów narodzonych dzieci w warunkach in vitro traciły zdolność zarówno do inicjowania, jak i podtrzymywania formowania się zęba, a połączone w stosunku powyżej 1 : 3 z komórkami pochodzenia embrionalnego (niehodowanymi w warunkach in vitro) hamowały ich zdolność do indukcji tworzenia się zęba.

Indeks górny Na podstawie: Lei Hu, Yuanqing Liu, Songlin Wang, Stem Cell‑Based Tooth and Periodontal Regeneration, „Oral Diseases” 2018, nr 24(5). Indeks górny koniec^{Na podstawie: Lei Hu, Yuanqing Liu, Songlin Wang, Stem Cell‑Based Tooth and Periodontal Regeneration, „Oral Diseases” 2018, nr 24(5).}

Homo antecessor to wymarły gatunek hominidów zamieszkujący Europę ok. 960–800 tys. lat temu. Objętość jego mózgu wynosiła ok. 100 cmIndeks górny 3³, podczas gdy neandertalczyk (Homo neanderthalensis) miał mózg o większej objętości – o 200–700 cmIndeks górny 3³. Neandertalczycy występowali od ok. 400 tys. do ok. 25 tys. lat temu.

W 2017 r. przeprowadzono pierwsze kompleksowe badania skamieniałych zębów Homo antecessor oraz porównano je z wcześniejszymi badaniami uzębienia neandertalczyków. Na powierzchni szkliwa zębów pierwszego z wymienionych hominidów odnaleziono znacznie więcej mikrouszkodzeń mechanicznych (zadrapań, odprysków, przetarć) niż w przypadku Homo neandertalensis. Różnice te powiązano z rozwojem obróbki pokarmów w trakcie ewolucji oraz dostępnością różnorodnych pokarmów. Naukowcy wywnioskowali, że Homo antecessor spożywał większe ilości surowych, niedokładnie oczyszczonych z gleby bulw i korzeni oraz niepoddanego obróbce termicznej mięsa niż Homo neanderthalensis.

Indeks górny Na podstawie: Laura Martín‑Francés, María Martinón‑Torres, Marina Martínez de Pinillos i wsp., Tooth Crown Tissue Proportions and Enamel Thickness in Early Pleistocene Homo Antecessor Molars (Atapuerca, Spain), „PLoS One” 2018, nr 13(10), s. e0203334. Indeks górny koniec^{Na podstawie: Laura Martín‑Francés, María Martinón‑Torres, Marina Martínez de Pinillos i wsp., Tooth Crown Tissue Proportions and Enamel Thickness in Early Pleistocene Homo Antecessor Molars (Atapuerca, Spain), „PLoS One” 2018, nr 13(10), s. e0203334.}

Korzystając z powyższego tekstu i własnej wiedzy, wyjaśnij, dlaczego na podstawie opisanych różnic w ilości uszkodzeń szkliwa pomiędzy Homo antecessor i Homo neanderthalensis naukowcy mogli wysnuć wnioski na temat różnic w dietach tych hominidów.

Ewolucyjne zwiększenie puszki mózgowej i mózgu gatunków człowieka wiązało się z uczeniem się przez nie nowych, bardziej skutecznych sposobów pozyskiwania energii z pożywienia.

Na podstawie tekstu do ćwiczenia nr 7 i własnej wiedzy napisz, dlaczego różnice w ilości mikrouszkodzeń szkliwa występujące pomiędzy Homo antecessor i Homo neanderthalensis idą w parze z różnicami w objętości mózgu tych hominidów.