Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Prawo trzech stadiów

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rekonstruuje prawo trzech stadiów Augusta Comte'a;

• określa znaczenie filozofii w pozytywizmie;

• dokonuje oceny próby stworzenia filozofii jako nauki wszechobejmującej;

• charakteryzuje klasyfikację nauk autorstwa Augusta Comte’a.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• audiobook.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Prawo trzech stadiów”. Uczniowie powinni zapoznać się z treściami zakładki „Przeczytaj” i przygotować się do jego omówienia: przygotować wstępne informacje dotyczące biografii Augusta Comte'a oraz kontekstu historyczno‑filozoficznego.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Prezentacja efektów pracy w domu. Nauczyciel prosi uczniów, aby przedstawili swoje prezentacje na forum klasy. Jeżeli jest to konieczne, nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów o konieczne informacje.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich ma za za zadnie przygotować mapy myśli na zadany temat:
   – grupa 1.: Comte i nowa rola filozofii;
   – grupa 2.: Nowa klasyfikacja nauk;
   – grupa 3.: Prawo trzech stadiów.
   Następnie uczniowie prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy. Krótka rozmowa dotycząca propozycji uczniów.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Animacja”, a następnie odczytuje polecenie: Zapoznaj się z treścią poniższej animacji. Przeanalizuj trzy stadia rozwojowe, które wyszczególnił August Comte. Zastanów się, czy zgadzasz się z jego periodyzacją dziejów ludzkich. Uczniowie pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w ramach podsumowania uczniowie wspólnie wykonują ćwiczenie
   nr 5.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie przygotowują odpowiedź na polecenie 2. z sekcji „Animacja”: Wybierz dowolną naukę szczegółową, a następnie wczuj się w rolę naukowca, który jest zwolennikiem szkoły pozytywnej. Oceń, pomiędzy jakimi naukami szczegółowymi, znajdującym się w hierarchii Comte’a, znajdowałaby się nauka przez ciebie wybrana. Wskaż cechy, które przesądzałyby o jej pozytywnym (nie metafizycznym i nie teologicznym) charakterze. Swoją odpowiedź uzasadnij.

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Animacja” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.