Autor: Paulina Król

Temat: XIX‑wieczna literatura rosyjska

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wyjaśni, dlaczego XIX wiek był „złotym okresem” dla literatury rosyjskiej;

• zna wybranych przedstawicieli literatury rosyjskiej XIX stulecia;

• charakteryzuje nurty literatury rosyjskiej w XIX wieku;

• analizuje wybrane teksty XIX‑wiecznej literatury rosyjskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• metoda kosza i walizki;

• sztuka teatralna;

• burza mózgów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rekwizyty teatralne, np.: kapelusz, szalik, torebka/walizka, gazeta itp..

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał: „XIX‑wieczna literatura rosyjska”, i prosi ich o zapoznanie się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie proszeni są o przyniesienie fragmentu tekstu literatury rosyjskiej XIX w.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla sekcję „Wprowadzenie” i odczytuje cele ucznia. Uczniowie samodzielnie czytają treść wprowadzenia i na głos omawiają kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel rozpoczyna rozmowę: Co się działo przed złotym okresem w Rosji?

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie pracują z przygotowanymi przed lekcją tekstami. Na podstawie sekcji „Przeczytaj” dopasowują do nich odpowiedni kierunek literacki. Dobierają się w grupy i przedstawiają swoje ustalenia. Każda grupa ma za zadanie przeanalizować teksty oraz na ich podstawie scharakteryzować literaturę rosyjską XIX wieku. Nauczyciel ocenia pracę grup, uzupełnia wiadomości oraz komentuje ustalenia uczniów.

2. Uczniowie przechodzą do sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”, następnie zapoznają się z poleceniem 1. Klasa tworzy trzy grupy. W każdej grupie wyznaczony jest reżyser, pozostałe osoby to aktorzy.  Zadaniem grupy jest wybranie odpowiedniego tekstu i przygotowanie 5‑minutowego wystąpienia teatralnego.  Reżyser wyznacza aktorom role. Po wystąpieniu nauczyciel zadaje każdej grupie pytanie: Jakie cechy literatury rosyjskiej reprezentuje przedstawiony tekst?.

3. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 1‑4. Nauczyciel sprawdza odpowiedzi.

Faza podsumowyjąca:

1. Na zakończenie uczniowie dokonują wykonują polecenie 2, posługując się metoda burzy mózgów.

2. Nauczyciel wywiesza na tablicy dwa rysunki, kosz i walizkę. Zadaniem uczniów jest zapisanie na walizce tego, co im się na zajęciach podobało, co chcieliby ze sobą zabrać. Na koszu natomiast zapisują negatywne elementy lekcji. Nauczyciel analizuje pracę uczniów na lekcji i wysnuwa wnioski.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8.

Materiały pomocnicze:

• Witold Bobiński, Konteksty kulturowe w dydaktyce literatury, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.

• Marta Zielińska, Puszkin i Mickiewicz wobec wolnościowych zrywów swoich rówieśników, „Teksty Drugie” 1998/5.

• Aleksander Brückner, O literaturze rosyjskiej i naszym do niej stosunku dziś i lat temu trzysta, Lwów 1906, Wolne Lektury.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Galeria zdjęć interaktywnych” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.