Scenariusz lekcji

Autor: Daria Reczyńska

Przedmiot: Biologia

Temat: Jak pokonać stres?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Budowa i fizjologia człowieka.
6. Regulacja hormonalna. Uczeń:
6) wyjaśnia rolę hormonów w reakcji na stres;
7. Regulacja nerwowa. Uczeń:
11) wyjaśnia wpływ substancji psychoaktywnych, w tym dopalaczy, na funkcjonowanie organizmu;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
5) Regulacja hormonalna. Uczeń:
g) wyjaśnia rolę hormonów w reakcji na stres u człowieka,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Wymienisz przykładowe sytuacje stresowe.

  • Wskażesz metody radzenia sobie ze stresem.

  • Zasugerujesz metodę radzenia sobie ze stresem w zależności od sytuacji.

Strategie nauczania:

  • nauczanie wyprzedzające;

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • WebQuest.

Metody i techniki nauczania:

  • burza mózgów;

  • praca z materiałem źródłowym z e‑materiału;

  • ćwiczenia przedmiotowe;

  • gwiazda pytań.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • gwiazda pytań;

  • szary papier;

  • flamastry;

  • magnesy;

  • nożyczki;

  • torba papierowa.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom gwiazdy pytań i prosi ich, by samodzielnie uzupełnili odpowiedzi na podstawie dotychczasowej wiedzy o fizjologii stresu. Po określonym przez nauczyciela czasie wskazani przez niego uczniowie czytają swoje odpowiedzi na głos.

  2. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, pytając: „Jakie sytuacje są według was stresujące?”. Uczniowie zapisują hasła na szarym papierze. Nauczyciel zwraca uwagę na liczbę oraz różnorodność sytuacji stresowych. Podkreśla, że stresory mogą wywoływać różną reakcję, która zależy do indywidualnych predyspozycji człowieka.

  2. Uczniowie zapoznają się z tekstem zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”, uzupełniając swoją wiedzę na temat stresu. W tym czasie nauczyciel wycina zapisane na szarym papierze hasła. Następnie zgniata je w kulki i wrzuca do papierowej torby.

  3. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każda z nich otrzymuje szary papier i flamastry oraz losuje wyznaczoną przez nauczyciela liczbę kulek z papierowej torby. (Liczba losowanych kulek zależy od liczby wypisanych wcześniej haseł. Każda grupa losuje podobną liczbę haseł. Przykładowe hasła: sprawdzian, odpowiedź przy tablicy, spotkanie z nowymi kolegami/koleżankami, wypowiedź na forum klasy, podjęcie decyzji za grupę). Uczniowie przygotowują propozycje działań zalecanych do konkretnej sytuacji, dzięki którym będą mogli poradzić sobie ze stresem. Jeśli grupa wylosowała dwa podobne hasła, wymienia się jednym z nich z inną grupą.

  4. Zespoły kolejno prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.

  5. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie samodzielnie analizują mapę myśli oraz wykonują polecenia 1 i 2 (dotyczące sposobów radzenia sobie ze stresem i rozładowywania napięcia).

  2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 (dotyczące sposobów radzenia sobie ze stresem, które negatywnie wpływają na zdrowie) i 8 (dotyczące sposobów radzenia sobie z objawami stresu) zawarte w e‑materiale. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi. Uczniowie przekazują zdobytą wiedzę na temat radzenia sobie ze stresem najbliższym osobom.

Materiały pomocnicze:

R1XjhHMlgbkQP

Załącznik. 1. Gwiazda pytań (pdf).
Plik PDF o rozmiarze 166.65 KB w języku polskim

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy myśli:

Mapa myśli może zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji.