Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Kształtowanie się systemu politycznego Stanów Zjednoczonych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

5) charakteryzuje systemy ze szczególną rolą prezydenta – klasyczny prezydencki (na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki) i semiprezydencki/ parlamentarno‑prezydencki (na przykładzie Republiki Francuskiej); wykazuje, że elementy drugiego z tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje okoliczności powstania Stanów Zjednoczonych;

• dostrzega związek między ustrojem terytorialnym a okolicznościami powstania i rozrostu terytorialnego Stanów Zjednoczonych;

• wskazuje na oświeceniowe podstawy Konstytucji Stanów Zjednoczonych;

• ocenia poziom zaangażowania Amerykanów w budowanie państwa demokratycznego.

Strategie nauczania:

• konektywizm;

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• analiza tekstu źródłowego;

• praca z mapą;

• praca w grupach.

Formy zajęć:

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie proszeni są o przypomnienie z lekcji historii okoliczności rozpoczęcia wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

2. Pracują metodą burzy mózgów; najważniejsze daty i wydarzenia są zapisywane na tablicy.

3. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają podzieleni na cztery grupy. Pierwsza przygotowuje informacje na temat oświecenia i teorii politologicznych, druga analizuje tekst Deklaracji niepodległości i Konstytucji Stanów Zjednoczonych, trzecia przygląda się okolicznościom rozwoju terytorialnego USA i wpływu na ustrój terytorialny, czwarta zaś, na podstawie fragmentów książki Alexisa de Tocqueville, ocenia zaangażowanie obywatelskie Amerykanów w budowanie państwa demokratycznego.

2. Przedstawiciel każdej z grup, z pomocą kolegów i koleżanek z drużyny, prezentuje rezultaty pracy. Powstaje notatka odzwierciedlająca genezę i funkcjonowanie Stanów Zjednoczonych.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie odpowiadają na pytanie, jak oceniają zaangażowanie Amerykanów w budowanie państwa. Proszeni są o stworzenie definicji społeczeństwa obywatelskiego na podstawie tekstu Tocqueville'a.

2. Jeden z uczniów przeprowadza podsumowanie i wypisuje na tablicy cechy charakteryzujące kapitał społeczny.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o wskazanie pozytywnych i negatywnych cech amerykańskiej demokracji. Powinni odnieść się do oświeceniowych teorii.

Materiały pomocnicze:

Konstytucja Stanów Zjednoczonych, libr.sejm.gov.pl.

Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych, pl.wikisource.org.

Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Warszawa 1976.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat może być wykorzystany jako wstęp do oceny demokracji amerykańskiej. Można też zlikwidować jedną z grup i w zamian przedstawić multimedium.