Autor: Piotr Mazur

Przedmiot: filozofia

Temat: Dlaczego filozofia Fryderyka Nietzschego została wykorzystana w koncepcjach nazistowskiego państwa?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

Uczeń:

• analizuje domniemany wpływ Nietzschego na ideologię narodowego socjalizmu niemieckiego;

• porównuje nietzscheańskie i nazistowskie rozumienie pojęć nadczłowieka i woli mocy;

• ocenia odpowiedzialność Nietzschego za powstanie III Rzeszy.

Cele operacyjne. Uczeń:

• dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;

• identyfikuje różne problemy etyczne, rozważa je z punktu widzenia różnych stanowisk i nurtów filozoficznych na własnych przykładach.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona;

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza i interpretacja tekstów;

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• dyskusja;

• schemat interaktywny.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Dlaczego filozofia Fryderyka Nietzschego została wykorzystana w koncepcjach nazistowskiego państwa?”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się przed zajęciami z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i rozwiązanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza ich odpowiedzi na ćwiczenie nr 1. Następnie inicjuje dyskusję, zadając pytanie: W jaki sposób wydarzenia waszego życia wpływają na wasze poglądy? Wskażcie konkretne przykłady

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się ze schematem interaktywnym w e‑materiale. Indywidualnie lub w parach przygotowują odpowiedzi na pytania:

• Jakie znane ci hasła nazizmu mają nietzscheański rodowód?

• Na ile nazistowskie interpretacje nietzscheańskich idei pokrywają się z ich pierwotnym znaczeniem?

Po wyznaczonym czasie uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Następnie wzajemnie oceniają swoje odpowiedzi, udzielając sobie informacji zwrotnych.

2. Realizacja ćwiczeń 2‑4 w e‑materiale.

3. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Każda z nich odpowiada „tak” lub „nie” na pytanie: Czy można pociągać Nietzschego do odpowiedzialności za to, co z treścią jego pism zrobili naziści? Uczniowie przygotowują argumenty, a następnie w klasie przeprowadzona zostaje dyskusja. Przed dyskusją nauczyciel wyznacza ucznia, który będzie dbał o jej prawidłowy przebieg,

Faza podsumowująca:

Nauczyciel zadaje uczniom pytanie podsumowujące:

• Za co – waszym zdaniem – Nietzsche potępiłby działania państwa nazistowskiego?

Praca domowa:

Uczniowie rozwiązują zadania w e‑materiale polegające na pracy z tekstem źródłowym: nr 5‑7.

Materiały pomocnicze:

Stanisław Łojek, Obrona Nietzschego: rzecz o odpowiedzialności, Kęty 2002.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Nauczyciel może wykorzystać schemat interaktywny do podsumowania lekcji.