Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Klasyfikacje wolności i praw człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IV. Prawa człowieka i ich ochrona.

Uczeń:

1) wymienia „zasady ogólne” i katalog praw człowieka zapisane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zakres rozszerzony

XII. Prawa człowieka i ich ochrona międzynarodowa.

Uczeń:

1) przedstawia ideę oraz historyczny rozwój praw człowieka; rozróżnia generacje praw człowieka, stosując pojęcia praw negatywnych i pozytywnych oraz wskazując na inny stopień ich ochrony;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje cechy klasyfikacji wolności i praw człowieka;

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących klasyfikacji wolności i praw człowieka;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa mentalna;

• poprawiamy swoje prace;

• analiza tekstu źródłowego;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Uczniowie mają za zadanie, zapoznać się z tematem zawartym w e‑materiale.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

2. Uczniowie mają się zastanowić i powiedzieć, jak rozumieją pojęcia „wolność człowieka” i „prawa człowieka”.

3. Uczniowie biorą udział w rozmowie wprowadzającej szczegółowo w przedstawiony temat lekcji.

Faza realizacji

1. Prowadzący poleca, aby stworzyć grupy 4–5 osobowe i wybrać spośród siebie osobę koordynującą pracę grupy. Zespoły otrzymują arkusze i markery – na podstawie materiału zawartego w sekcji „Podsumowanie”, mają przygotować mapę mentalną. Do każdego zagadnienia – punktu muszą ułożyć pytanie.

2. Po wyznaczonym czasie, grupy wymieniają się arkuszami i samodzielnie odpowiadają na postawione pytania – nie wolno korzystać z e‑materiału oraz innych dostępnych źródeł.

3. W kolejnym kroku grupy ponownie wymieniają się arkuszami (plakat nie może wrócić do grupy, która układała pytania), jako do grupy eksperckiej, która sprawdzi poprawność udzielonych odpowiedzi (zaznaczają np. gwiazdkami te odpowiedzi, które są poprawne, a znakiem zapytania te, które uważają za wymagające poprawienia, następnie przedyskutowują swoje uwagi z autorami, którzy mogą podjąć decyzję o uwzględnieniu poprawek, ponownie czytają tę samą pracę, zaznaczając błędy ortograficzne, gramatyczne i stylistyczne, czytają całą pracę, sugerując ostatnie poprawki). Nauczyciel jest koordynatorem działań i w razie potrzeby wyjaśnia uczniowskie wątpliwości.

4. Po sprawdzeniu poprawności odpowiedzi plakaty zawieszane są w widocznym miejscu.

5. Uczniowie dobierają się w pary, analizują prezentację multimedialną dotyczącą generacji praw człowieka i odpowiadają na pytania z ćwiczenia 1 i 2. W kolejnym kroku łączą się w czwórki i porównują swoje odpowiedzi. Wybrane lub chętne osoby na forum klasy czytają wspólnie ustaloną przez grupę propozycję odpowiedzi. Jeśli jest to konieczne, nauczyciel naprowadza lub koryguje wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel poleca, aby jako podsumowanie dzisiejszej lekcji wykonali wskazane przez niego ćwiczenia w e‑materiale, następnie wspólnie omawiane są odpowiedzi uczniów.

2. Osoby lub grupy angażujące się w czasie lekcji zostają ocenione.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń z e‑materiału.

Zapoznanie się z tematem na następną lekcję, aby móc aktywnie w niej uczestniczyć.

Utrwalenie powtarzanego materiału do sprawdzianu.

Materiały pomocnicze:

Adam Chmielewski, Prawa człowieka: relatywne czy uniwersalne, bazhum.muzhp.pl.

Anna Buk, Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, arslege.pl.

Wiktor Osiatyński, Wprowadzenie do praw człowieka, hfhr.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Zasoby prezentacji multimedialnej można wykorzystać do przeprowadzenia lekcji odwróconej lub przygotowania gry dydaktycznej.