Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: Historia

Temat: Włochy i państwa niemieckie po kongresie wiedeńskim

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe, 

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego XIX‑wieczni władcy bali się kolei;

• przedstawia argumenty przemawiające za funkcjonowaniem Włoch i Niemiec jako wielu osobnych państewek i przeciw niemu;

• ocenia skuteczność działania Świętego Przymierza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów,

• mapa mentalna,

• rozmowa kierowana,

• debata „za” i „przeciw”,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cel lekcji: Jaka była sytuacja na Półwyspie Apenińskim i państwach Niemieckich po kongresie wiedeńskim i na ile skuteczne były działania Świętego Przymierza.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przez chwilę się zastanowili i przypomnieli sobie, jakie państwa i w jakim celu zawarły sojusz zwany Świętym Przymierzem.

3. Uczniowie metodą burzy mózgów odpowiadają na pytanie.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każdej z nich przydziela zadanie do wykonania zapisane na arkuszach – uczniowie korzystają z zasobów e‑podręcznika. Prosi o wyznaczenie liderów grup, którzy będą kierowali pracą grupy.

• Grupa 1 – zapozna się z tekstem dotyczącym rozbicia i podziału Półwyspu Apenińskiego.

• Grupa 2 – dowie się, dlaczego władcy włoskich państewek walczyli z postępem i nie chcieli budowy kolei.

• Grupa 3 – prześledzi, kto i dlaczego dążył do zjednoczenia Włoch (ruchy rewolucyjne).

• Grupa 4 – wskaże, jak przebiegał okres restauracji w Niemczech.

• Grupa 5 – opisze, w jakim celu powstała policja Metternicha.

2. O wyznaczonym czasie nauczyciel prosi poszczególne grupy o prezentację swoich zadań. Zapisując najważniejsze informacje, zagadnienia na mapie mentalnej przygotowanej przez nauczyciela na tablicy. W razie konieczności nauczyciel zadaje dodatkowe pytania grupom i koordynuje pracę uczniów.

3. Gdy wszystkie grupy skończą swoje prezentacje, nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z linią chronologiczną i wykonanie w parach poleceń, które po wyznaczonym czasie będą wspólnie omawiane.

4. W ramach podsumowania pracy z e‑materiałem oraz w grupach nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach zastanowili się i ocenili skuteczność działania Świętego Przymierza.

5. Uczniowie po krótkiej rozmowie podają swoje odpowiedzi, które zostają zapisane na tablicy.

6. Następnie nauczyciel wyznacza uczniom zadanie:

• Proszę podać argumenty przemawiające za funkcjonowaniem Włoch i Niemiec jako wielu osobnych państewek i przeciw niemu.

W tym celu klasa dzieli się na dwie grupy i wspólnie ustala propozycje odpowiedzi na podstawie wiedzy zdobytej na lekcji. Obie grupy po wyznaczonym czasie przedstawiają swoje argumenty.

7. Nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się i wykonanie ćwiczeń 1–4. Po wyznaczonym czasie wybrani lub chętni uczniowie podają swoje odpowiedzi. W razie potrzeby nauczyciel je koryguje.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie uczniowie wykonują ćwiczenie 8 w e‑materiale i wspólnie omawiają odpowiedzi.

2. Na koniec nauczyciel ocenia pracę uczniów w grupach.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń.

Zapoznanie się z e‑materiałem do następnej lekcji.

Materiały pomocnicze:

P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny, rozkwit, upadek, Warszawa 1994, s. 168–169.

Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji, 1815‑1849, pod red. W. Zajewskiego, Warszawa 1991.

A. Chwalba, Historia Polski 1795‑1918, Kraków 2000.

B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Wybrani lub chętni uczniowie na podstawie linii chronologicznej wykonują prezentację multimedialną do lekcji, która posłuży do omówienia części tematu.