Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Anaksymenes z Miletu
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne. Uczeń:
opisuje zasadę rzeczywistości wywiedzioną przez Anaksymenesa;
dostrzega różnice między koncepcjami arché poszczególnych jońskich filozofów przyrody (Tales, Anaksymander, Anaksymenes);
analizuje fragmenty dzieła Anaksymenesa.
Cele operacyjne. Uczeń:
pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;
zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;
identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;
omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
film;
lego logos.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: Anaksymenes i szkoła milezyjska. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1–2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna.
Faza realizacyjna:
Lego logos. Uczniowie zapoznają się z treścią tekstu bazowego. Następnie w parach układają z klocków Lego konstrukcje, odzwierciedlające budowę i znaczenie przeczytanego tekstu. Następnie każda para prezentuje swoją konstrukcję, przedstawiając koncepcję pierwszej zasady Anaksymenesa.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Film edukacyjny”. Odczytanie polecenia do multimedium: Zapoznaj się z treścią nagrania poświęconego starożytnym filozofom przyrody. Z jego treści wynotuj poszczególnych myślicieli oraz ich twierdzenia o arché.
Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 3‑6, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Uczniowie wykonują ostatnie ćwiczenie nr 7. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Arends R.I., Uczymy się nauczać, Warszawa 1994.
Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000, s.86‑91.
Reale G., Historia filozofii greckiej, Warszawa 2000, s.86‑91.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do podsumowania lekcji.