Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Anaksymenes z Miletu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne. Uczeń:

• opisuje zasadę rzeczywistości wywiedzioną przez Anaksymenesa;

• dostrzega różnice między koncepcjami arché poszczególnych jońskich filozofów przyrody (Tales, Anaksymander, Anaksymenes);

• analizuje fragmenty dzieła Anaksymenesa.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• film;

• lego logos.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: Anaksymenes i szkoła milezyjska. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1–2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna.

Faza realizacyjna:

1. Lego logos. Uczniowie zapoznają się z treścią tekstu bazowego. Następnie w parach układają z klocków Lego konstrukcje, odzwierciedlające budowę i znaczenie przeczytanego tekstu. Następnie każda para prezentuje swoją konstrukcję, przedstawiając koncepcję pierwszej zasady Anaksymenesa.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Film edukacyjny”. Odczytanie polecenia do multimedium: Zapoznaj się z treścią nagrania poświęconego starożytnym filozofom przyrody. Z jego treści wynotuj poszczególnych myślicieli oraz ich twierdzenia o arché.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 3‑6, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

4. Uczniowie wykonują ostatnie ćwiczenie nr 7. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Arends R.I., Uczymy się nauczać, Warszawa 1994.

• Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000, s.86‑91.

• Reale G., Historia filozofii greckiej, Warszawa 2000, s.86‑91.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do podsumowania lekcji.