SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki wpływające na rodzaj i tempo procesów eolicznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są procesy eoliczne,

• wymienia i charakteryzuje procesy eoliczne,

• określa czynniki wpływające na tempo procesów eolicznych,

• opisuje formy powstałe w wyniku procesów eolicznych.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z tekstem e‑materiału i filmem edukacyjnym)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik

Materiały pomocnicze

Klimaszewski M., Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978.

Pietrow M.P., Pustynie kuli ziemskiej, tłum. R. Ciszewski, PWN, Warszawa 1976.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – krótka pogadanka na temat działalności wiatru, uczniowie podają przykłady wpływu działalności wiatru na środowisko (łącznie z niszczycielskimi wichurami); możliwości rzeźbotwórczej działalności wiatru na powierzchni Ziemi.

• Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel zadaje pytania: od czego zależy wymieniana przez uczniów działalność wiatru? czy od tych samych czynników zależy rzeźbotwórcza siła wiatru?

• Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału – na jej podstawie przeprowadzona zostaje dyskusja na temat czynników warunkujących procesy eoliczne i ich wpływ na tempo erozji eolicznej.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – prosi o zapoznanie się z filmem edukacyjnym zawartym w e‑materiale i wykonanie poleceń zawartych w tej części e‑materiału.

• Uczniowie przedyskutowują w grupach rozwiązanie.

• Wybrana grupa przedstawia odpowiedzi, pozostałe grupy sprawdzają, ewentualnie uzupełniają informacje.

• W tych samych grupach uczniowie otrzymują arkusze papieru, na których mają przedstawić rodzaje pustyń z występującymi na nich formami rzeźby eolicznej (rodzaj mapy myśli) – wykorzystują m.in. poznane informacje z e‑materiału, mogą korzystać z innych źródeł informacji.

• Po upływie określonego czasu uczniowie przyczepiają swoje prace do tablicy, liderzy grup je prezentują.

• Krótka dyskusja podsumowująca pracę uczniów.

• Tworzenie wspólnej notatki – czynniki wpływające na rodzaj i tempo erozji eolicznej, nazwy procesów eolicznych i przykłady form powstających podczas tych procesów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału.

• Uczniowie omawiają ćwiczenia, nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami, mówią, co było ciekawe, łatwe, trudne, gdzie mogą wykorzystać zdobyte informacje – ewaluacja zajęć.

Praca domowa

• Podaj przykłady rzeźbotwórczej działalności wiatru w regionie, w którym mieszkasz. Czy w Polsce możemy znaleźć dużą liczbę przykładów form eolicznych? W których regionach najwięcej? Dlaczego?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać w toku lekcji dotyczącej krajobrazów pustynnych (zakres podstawowy: V. 3) oraz na lekcji powtórzeniowej z działu Litosfera. Film edukacyjny można wykorzystać również w toku lekcji dotyczącej wietrzenia fizycznego i form powstałych w wyniku tego wietrzenia (zakres rozszerzony: V. 5).