Imię i nazwisko autora:

Ewelina Kędzierska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Energia potencjalna w polu grawitacyjnym

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi.
IV. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:
7) oblicza zmiany energii potencjalnej grawitacji i stosuje zasadę zachowania energii do ruchu orbitalnego; posługuje się pojęciem drugiej prędkości kosmicznej (prędkości ucieczki).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. poda wzór na energię potencjalną grawitacji;

2. omówi zależność energii potencjalnej grawitacji od odległości pomiędzy ciałami;

3. przeanalizuje wykres zależności EIndeks dolny p_p(r);

4. zastosuje poznane zależności do rozwiązywania zadań.

Strategie nauczania:

IBSE

Metody nauczania:

merytoryczna dyskusja wprowadzająca, obserwacja, rozmowa kierowana

Formy zajęć:

praca indywidualna, praca w parach

Środki dydaktyczne:

tablica multimedialna

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel rozpoczyna lekcję poprzez zaciekawienie uczniów tematem. Następnie, zadaniem nauczyciela jest rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy w merytorycznej dyskusji wprowadzającej (może to być także rozmowa kierowana na temat energii – należy przypomnieć, czym jest energia kinetyczna i potencjalna oraz zasada zachowania energii).

Faza realizacyjna:

• Konstruowanie wiedzy z zakresu nowego tematu:
  - nauczyciel przypomina uczniom informacje na temat pola grawitacyjnego,
  – uczniowie słuchają nauczyciela i zadają pytania dotyczące niezrozumiałych kwestii,
  – nauczyciel zapisuje wzór na energię potencjalną w polu grawitacyjnym,
  – nauczyciel zachęca uczniów do zadawania pytań,
  – nauczyciel odpowiada na pytania uczniów – jeśli takowe się pojawiają,
  – nauczyciel prosi uczniów, by spróbowali określić, jak zmienia się energia potencjalna w zależności od odległości; prosi ich, by narysowali wykres zależności EIndeks dolny p_p(r),
  – uczniowie próbują narysować wykres,
  – nauczyciel koryguje i naprowadza uczniów.

• Kolejny etap lekcji obejmuje rekonstruowanie wiedzy uczniów:
  – uczniowie na podstawie informacji uzyskanych od nauczyciela rozwiązują zadania z zestawu ćwiczeń,
  – nauczyciel sprawdza wyniki pracy uczniów i na bieżąco koryguje pojawiające się ewentualne błędy.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę, podczas której omawiają rozwiązywane w trakcie lekcji zadania. Dodatkowo powinien sprowokować uczniów do wskazania problemów napotkanych w czasie samodzielnej pracy. Poprzez analizę wypowiedzi uczniów nauczyciel określa, w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele.

Praca domowa:

Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z filmem samouczkiem z niniejszego e‑materiału oraz rozwiązanie trzech zadań rachunkowych, których nie rozwiązali na lekcji z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek może być wykorzystany do samodzielnej pracy ucznia przed lub na lekcji.