Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Zmiany granic Rzeczypospolitej w XVII w. – podsumowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia, z którymi państwami Rzeczpospolita toczyła wojny w XVII w., i wymienia przyczyny konfliktów;

• wymienia najważniejsze bitwy;

• wskazuje na mapie ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w wyniku XVII‑wiecznych konfliktów i wojen.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Zmiany granic Rzeczypospolitej w XVII w. – podsumowanie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca indywidualna z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu z sekcji „Przeczytaj” układają indywidualnie pytania. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza najlepiej odpowiadających, np. ocenami z aktywności.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Wskaż, które z przywołanych wyżej postanowień traktatowych nie weszły ostatecznie w życie. Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do własnej wiedzy, tekstów źródłowych oraz mapy politycznej regionu”. Poleca uczniom, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne 1 i 3 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia 4 i 5 wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel, nawiązując do polecenia 3 dołączonego do mapy interaktywnej, zadaje uczniom pytanie: Czy wynik wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII w. był dowodem jej potęgi czy słabości? Uczniowie zgłaszają swoje propozycje wraz z uzasadnieniem, dyskutują nad argumentami koleżanek i kolegów.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Wielka historia Polski, t. 1–10, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

K. Mikulski, J. Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII, Warszawa 2012.

Z. Wójcik, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, wyd. 12, Warszawa 2012.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Mapa interaktywna” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.