SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Uprawy monokulturowe

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa 2

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek‑przyroda.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3.Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

6. Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.

III. Kształtowanie postaw.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu wiedzy geograficznej.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, ochrony elementów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczności rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych.

Treści nauczania

XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.

Uczeń:

3. analizuje na przykładach ze świata i Polski wpływ działalności rolniczej, w tym płodozmianu i monokultury rolnej, chemizacji i mechanizacji rolnictwa, melioracji i nadmiernego wypasu zwierząt na środowisko przyrodnicze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest uprawa monokulturowa,

• określa, w jakim celu stosowana jest uprawa monokulturowa,

• identyfikuje różne rodzaje monokultur,

• omawia skutki przyrodnicze prowadzenia upraw monokulturowych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, dyskusja

Formy zajęć: praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Szymański S. , Ekologiczne podstawy hodowli lasu, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2000.

Zawadzki S., Gleboznawstwo, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1999.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie przez nauczyciela informacji dotyczących różnych sposobów uprawy ziemi i rodzajów rolnictwa.

Faza realizacyjna

• Uczniowie indywidualnie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału (np. korzystając z tabletów).

• Prezentacja audiobooka z e‑materiału na temat upraw monokulturowych; w trakcie odsłuchiwania uczniowie sporządzają notatki.

• Wyświetlenie na ekranie grafiki interaktywnej z e‑materiału, omówienie jej przez nauczyciela w interakcji z uczniami; przy omawianiu poszczególnych elementów grafiki zwracana jest uwaga na związki przyczynowo‑skutkowe.

• Podział uczniów na grupy/pary (liczebność grup określa nauczyciel). Kilkuminutowa praca w grupach – każda grupa wykonuje polecenia i ćwiczenia zawarte w e‑materiale (część „Audiobook” i „Grafika interaktywna). Uczniowie mogą korzystać z e‑materiału i dostępnych źródeł informacji.

• Przedstawienie przez liderów poszczególnych grup, na forum klasy, rezultatów pracy (wszystkich lub wskazanych przez nauczyciela); nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów, wprowadza uzupełnienia.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji dotyczących uprawy monokulturowej oraz jej pozytywnych i negatywnych skutków dla przyrody i człowieka.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie treści omawianych podczas lekcji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna (alternatywnie prezentacja multimedialna) dotycząca uprawy monokulturowej wybranego gatunku (np. soja, kukurydza, palma olejowa itp.) na świecie i jej skutków przyrodniczych i gospodarczych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarty w e‑materiale audiobook oraz grafika interaktywna mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia. Znajdą także zastosowanie podczas lekcji poświęconych zagadnieniom związanym z biosferą, pedosferą, rolnictwem oraz zależnościami między działalnością gospodarczą człowieka a środowiskiem przyrodniczym.