Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Sprawa polska na kongresie wiedeńskim

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia, kto reprezentował interesy polskie podczas kongresu wiedeńskiego;

• charakteryzuje postanowienia kongresu wiedeńskiego wobec ziem polskich;

• analizuje cele założycieli tzw. Świętego Przymierza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Sprawa polska na kongresie wiedeńskim”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć epokę napoleońską i najważniejsze wydarzenia, a także stosunek Napoleona Bonapartego do sprawy polskiej i utworzenie Księstwa Warszawskiego.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie nr 2 - „Scharakteryzuj sytuację międzynarodową, w jakiej znaleźli się Polacy i ich ziemie tuż przed rozpoczęciem kongresu wiedeńskiego. Jakie propozycje wobec Polski wysuwały poszczególne państwa – Rosja, Wielka Brytania, Austria i Prusy?”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na mniejsze grupy do pieciu osób i opracowali w nich odpowiedzi na podstawie odtworzonego piewszego z filmów. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść polecenia nr 2: „Nazwij układy międzynarodowe, w których zdecydowano na temat przyszłości Polski. Wymień ich postanowienia” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału filmowego, który zaraz zostanie odtworzony. Uczniowie notują najważniejsze informacje, dyskutują w parach i przygotowują odpowiedzi. Przedstawiciel wskazanej przez nauczyciela dwójki uczniowskiej (albo ochotnik) przedstawia propozycję, następuje wspólne jej omówienie na forum klasy.

4. Nauczyciel czyta polecenie nr 2: „Wyjaśnij, na jakie ustępstwa w czasie kongresu wiedeńskiego poszli zaborcy w stosunku do Polski.” i prosi, aby uczniowie odpowiedzieli na nie indywidualnie. Wskazana osoba albo ochotnik prezentuje odpowiedź, pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej.

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne nr 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń oraz poleceń.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 3 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wróć do materiału filmowego z sekcji „Film” i wykonaj polecenie nr 3: Opisz, w jaki sposób car Aleksander I próbował zyskać przychylność Polaków.

Materiały pomocnicze:

A. Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2011.

W. Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych 1815–1945, Warszawa 2007.

G. Chomicki, L. Śliwa, Wiek XIX. Teksty źródłowe, Kraków 2001.

J. Zdrada, Historia Polski 1795‐1918, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać materiały filmowe do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej Europy w pierwszej połowie XIX w.