Scenariusz zajęć

Autor: Marta Wróbel, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Powstawanie ozonu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń:

1) pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia, czym jest ozon;

• charakteryzuje ozon stratosferyczny i troposferyczny;

• opisuje, w jakich warunkach powstaje smog fotochemiczny.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• burza mózgów;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami z dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, kreda/mazak;

• rzutnik multimedialny.

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Dlaczego ozon jednocześnie chronić i zagrażać życiu na Ziemi?

2. Burza mózgów wokół tematu: Powstawanie ozonu – rozpoznanie wiedzy wstępnej uczniów.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie analizują treści w e‑materiale dotyczące budowy ozonu, jego powstawania, znaczenia ozonu stratosferycznego i troposferycznego. Uczniowie również wykorzystują symulację interaktywną. Po minionym czasie nauczyciel inicjuje dyskusję, włączając w nią uczniów.

2. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracowali metodą rozwiązywania problemów. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru A2, mazaki. Zadaniem każdej grupy będzie zaprojektowanie medialnej kampanii społecznej lub posteru reklamowego dotyczącego zachęcenia do ograniczenia użytkowania pojazdów samochodowych w okresie letnim ze względu na istotny wpływ azotanów(V) ze spalin na tworzenie się smogu fotochemicznego i jego skutków. Nauczyciel monitoruje przebieg uczniów i wspiera ich.

3. Nauczyciel informuje, że grupy powinny podzielić prace na trzy fazy:

• Diagnoza problemu: jaki jest problem? Kto jest w niego uwikłany? Komu może zależeć na jego rozwiązaniu? Jakie informacje są potrzebne i gdzie można je znaleźć?

• Poszukiwanie rozwiązania problemu: jakie są sposoby rozwiązania problemu? Jakie są ich wady i zalety? Jakie możliwości i zagrożenia ze sobą niosą?

• Wybór rozwiązania: które rozwiązanie jest najlepsze? Jakie trudności mogą się pojawić przy jego realizacji? Jak powinny wyglądać kolejne kroki przy wprowadzaniu go w życie? Kto lub co może je utrudnić lub uniemożliwić? Na kogo można liczyć jako na sojusznika?

4. Po przeanalizowaniu problemu, uczniowie wybierają grupę docelową – do kogo ma być skierowana ich kampania? Wymyślają także jej hasła i logo, projektują plakat i tworzą krótki scenariusz spotu reklamowego. Dokonują wyboru znanej osobistości, którą mogliby zaprosić do wsparcia ich projektu. Liderzy grup prezentują efekty pracy.

5. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje uczniom pytania: jak zbudowana jest cząsteczka ozonu? Jak powstaje ozon? Jakie właściwości ma ozon? Jakie znaczenie ma ozon troposferyczny? Jak powstaje smog fotochemiczny?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulację interaktywną uczniowie mogą wykorzystać, przygotowując się i/lub podczas zajęć oraz mogą ją użyć podczas lekcji powtórzeniowej. uczniowie nieobecni na lekcji mogą skorzystać z medium jako uzupełnienie luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jak zbudowana jest cząsteczka ozonu?

• Jak powstaje ozon?

• Jakie właściwości ma ozon?

• Jakie znaczenie ma ozon troposferyczny?

• Jak powstaje smog fotochemiczny?

2. Arkusze papieru A2, materiały piśmiennicze, artykuły z gazet na temat ozonu.