Dla nauczyciela
Autor: Daria Reczyńska
Przedmiot: biologia
Temat: Laktacja i jej uwarunkowania fizjologiczne
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
omawia skład mleka kobiecego;
porównuje skład mleka kobiecego z mlekiem innych gatunków ssaków;
wyjaśnia, czym jest laktacja;
wskazuje hormony kontrolujące produkcję i wydzielanie mleka;
przedstawia rolę mleka w żywieniu noworodków;
ocenia konieczność karmienia noworodków ssaków mlekiem matki.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
WebQuest.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
praca z materiałem źródłowym z e‑materiału;
ćwiczenia przedmiotowe;
mapa myśli;
drzewo decyzyjne.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
animacja;
ćwiczenia przedmiotowe;
drzewo decyzyjne;
szary papier;
flamastry;
magnesy.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, mówiąc: „Człowiek jest przedstawicielem ssaków. Jakie są cechy charakterystyczne tej gromady w odniesieniu do opieki nad potomstwem? Co jest pierwszym pokarmem tych zwierząt?”.
Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz szarego papieru i flamastry. Na podstawie tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj” uczniowie wykonują mapę myśli, której centralne miejsce zajmuje hasło „mleko”. Pytania pomocnicze:
W jaki sposób wydzielane jest mleko?
Jakie są fazy wydzielania mleka i czym się one charakteryzują?
Jaki jest skład mleka?
Jakie fazy występują w mleku?
Co zawierają poszczególne fazy mleka?
W jaki sposób hormony wpływają na wydzielanie mleka?
Zespoły kolejno prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.
Wybrane osoby wskazują różnice w składzie mleka kobiecego i krowiego.
Nauczyciel rozdaje grupom drzewa decyzyjne. Uczniowie rozwiązują problem „Czy mleko krowie zaspakaja potrzeby noworodka ludzkiego?”.
Chętni uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.
Uczniowie zapoznają się z animacją pt. „Laktacja i jej uwarunkowania fizjologiczne” zawartą w e‑materiale, a następnie wykonują polecenia 1 („Obejrzyj animację, a następnie wskaż i opisz różnice pomiędzy siarą a „dojrzałym” mlekiem”) i 2 („Omów rolę oksytocyny i prolaktyny w laktacji”).
Faza podsumowująca:
Uczniowie odpowiadają na pytania podsumowujące lekcję:
Co to jest laktacja?
Jaka jest różnica w składzie mleka kobiecego i krowiego?
Jakie hormony biorą udział w kontrolowaniu procesu laktacji?
Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 (dotyczące zmian kaloryczności mleka) i 8 (dotyczące różnic w zawartości białek w mleku kobiecym i krowim) zawarte w e‑materiale. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze
drzewo decyzyjne:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:
Animacja może zostać wykorzystana w fazie przygotowującej do lekcji.