Autor: Anna Juwan

Temat: Biotechnologia – nauka interdyscyplinarna

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym jest biotechnologia.

• Podasz kryteria podziału biotechnologii.

• Scharakteryzujesz główne gałęzie biotechnologii.

• Wykażesz, że biotechnologia to nauka interdyscyplinarna.

• Wskażesz podobieństwa i różnice między biotechnologią tradycyjną i molekularną (nowoczesną).

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• praca z filmem;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel mówi: „Do szeroko rozumianej biotechnologii zalicza się szereg metod «tradycyjnych», wykorzystywanych przez człowieka od tysięcy czy setek lat. Stwórzcie mapę myśli uwzględniającą metody tego rodzaju”. Uczniowie opracowują mapy myśli indywidualnie, wykorzystując generator w poleceniu nr 2 do filmu. Wybrane 2–3 osoby prezentują swoje mapy.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Film”). Uczniowie zapoznają się z filmem wyświetlonym przez nauczyciela, a następnie oceniają poprawność swoich map myśli wykonanych w fazie wstępnej oraz wykonują polecenie nr 1, w którym mają za zadanie wyjaśnić, czego dotyczy każdy z  działów biotechnologii.

2. Uczniowie generują mapę myśli w poleceniu nr 3 do filmu i rozbudowują ją, zamieszczając najważniejsze informacje na temat poszczególnych obszarów zastosowań biotechnologii molekularnej.

3. Praca z drugim multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy – uczniowie odczytują informacje podane przy fotografiach, nauczyciel uzupełnia je o kolejne przykłady. Prowadzący zajęcia prosi podopiecznych, by podali dwie różnice między biotechnologią tradycyjną oraz nowoczesną (polecenie nr 2). Uczniowie, pracując w parach, formułują odpowiedź. Następnie ochotnicy przedstawiają swoje wyjaśnienia na forum klasy, a nauczyciel ocenia ich poprawność.

4. Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w sekcjach „Film” i „Grafika interaktywna” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Grafika interaktywna”.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 1 z sekcji „Grafika interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Film” na innych lekcjach poświęconych biotechnologii, m.in. „Metody biotechnologii tradycyjnej”, „Zastosowania biotechnologii tradycyjnej w rolnictwie i ochronie środowiska”, „Zastosowania biotechnologii tradycyjnej w przemyśle”.