Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Biotechnologia – nauka interdyscyplinarna
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wyjaśnisz, czym jest biotechnologia.
Podasz kryteria podziału biotechnologii.
Scharakteryzujesz główne gałęzie biotechnologii.
Wykażesz, że biotechnologia to nauka interdyscyplinarna.
Wskażesz podobieństwa i różnice między biotechnologią tradycyjną i molekularną (nowoczesną).
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
mapa myśli;
praca z filmem;
analiza grafiki interaktywnej;
gra dydaktyczna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel mówi: „Do szeroko rozumianej biotechnologii zalicza się szereg metod «tradycyjnych», wykorzystywanych przez człowieka od tysięcy czy setek lat. Stwórzcie mapę myśli uwzględniającą metody tego rodzaju”. Uczniowie opracowują mapy myśli indywidualnie, wykorzystując generator w poleceniu nr 2 do filmu. Wybrane 2–3 osoby prezentują swoje mapy.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium („Film”). Uczniowie zapoznają się z filmem wyświetlonym przez nauczyciela, a następnie oceniają poprawność swoich map myśli wykonanych w fazie wstępnej oraz wykonują polecenie nr 1, w którym mają za zadanie wyjaśnić, czego dotyczy każdy z działów biotechnologii.
Uczniowie generują mapę myśli w poleceniu nr 3 do filmu i rozbudowują ją, zamieszczając najważniejsze informacje na temat poszczególnych obszarów zastosowań biotechnologii molekularnej.
Praca z drugim multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy – uczniowie odczytują informacje podane przy fotografiach, nauczyciel uzupełnia je o kolejne przykłady. Prowadzący zajęcia prosi podopiecznych, by podali dwie różnice między biotechnologią tradycyjną oraz nowoczesną (polecenie nr 2). Uczniowie, pracując w parach, formułują odpowiedź. Następnie ochotnicy przedstawiają swoje wyjaśnienia na forum klasy, a nauczyciel ocenia ich poprawność.
Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w sekcjach „Film” i „Grafika interaktywna” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Grafika interaktywna”.
Praca domowa:
Wykonaj polecenie nr 1 z sekcji „Grafika interaktywna”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Film” na innych lekcjach poświęconych biotechnologii, m.in. „Metody biotechnologii tradycyjnej”, „Zastosowania biotechnologii tradycyjnej w rolnictwie i ochronie środowiska”, „Zastosowania biotechnologii tradycyjnej w przemyśle”.