Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Sceptycy
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji. Uczeń:
pozna szkołę filozoficzną sceptyków oraz etapy jej rozwoju w okresie greckim i rzymskim;
porówna etyczne poglądy sceptyków z poglądami epikurejczykow i stoików;
przeanalizuje konsekwencje, do jakich może doprowadzić postawa zgodna z filozofią sceptyków.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
rozmowa kierowana;
audiobook;
prezentacja TED.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Dwaj wybrani uczniowie przygotowują prezentacje na temat poglądów etycznych epikurejczyków i stoików.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu: Czy w dobie „fake newsów” i zmiennych narracji historycznych wierzymy wciąż, że istnieje prawda? Czy raczej powstrzymujemy się od ocen, zachowując sceptycyzm?
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie polecenia do multimedium: Jakie znaczenie dla sceptycyzmu miały tzw. tropy? W jakim celu używali ich sceptycy? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.
Nauczyciel prosi uczniów, którzy przygotowywali prezentację w ramach pracy przez lekcją, żeby przedstawili je koleżankom i kolegom z klasy.
Analiza porównawcza. Na podstawie przeczytanego tekstu i wysłuchanych prezentacji uczniowie wspólnie z nauczycielem tworzą tabelę, w której porównują poglądy epikurejczyków, stoików i sceptyków.
Praca z multimedium nr 2. Uczniowie oglądają prezentację TED dr. Tomasza Mazura i wspólnie odpowiadają na pytanie: Jak według sceptyków powinniśmy reagować na spotykające nas nieszczęścia?
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Czy sceptycyzm, który głosi, że wszystko jest wątpliwe, a prawdziwa wiedza nie do osiągnięcia, może być atrakcyjną filozofią dla ludzi żyjących w dzisiejszym świecie? Uzasadnij pisemnie swoją odpowiedź.
Materiały pomocnicze:
Wojtysiak J., # 9. Dialog sceptyka z dogmatykiem, „Filozofuj!” 2019 nr 4 (28), s. 48–50.
Słownik‑przewodnik filozoficzny. Osoby, problemy, terminy, oprac. zbiorowe, Lublin 2012.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.