Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Sceptycy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• pozna szkołę filozoficzną sceptyków oraz etapy jej rozwoju w okresie greckim i rzymskim;

• porówna etyczne poglądy sceptyków z poglądami epikurejczykow i stoików;

• przeanalizuje konsekwencje, do jakich może doprowadzić postawa zgodna z filozofią sceptyków.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• rozmowa kierowana;

• audiobook;

• prezentacja TED.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Dwaj wybrani uczniowie przygotowują prezentacje na temat poglądów etycznych epikurejczyków i stoików.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu: Czy w dobie „fake newsów” i zmiennych narracji historycznych wierzymy wciąż, że istnieje prawda? Czy raczej powstrzymujemy się od ocen, zachowując sceptycyzm?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie polecenia do multimedium: Jakie znaczenie dla sceptycyzmu miały tzw. tropy? W jakim celu używali ich sceptycy? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Nauczyciel prosi uczniów, którzy przygotowywali prezentację w ramach pracy przez lekcją, żeby przedstawili je koleżankom i kolegom z klasy.

4. Analiza porównawcza. Na podstawie przeczytanego tekstu i wysłuchanych prezentacji uczniowie wspólnie z nauczycielem tworzą tabelę, w której porównują poglądy epikurejczyków, stoików i sceptyków.

5. Praca z multimedium nr 2. Uczniowie oglądają prezentację TED dr. Tomasza Mazura i wspólnie odpowiadają na pytanie: Jak według sceptyków powinniśmy reagować na spotykające nas nieszczęścia?

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Czy sceptycyzm, który głosi, że wszystko jest wątpliwe, a prawdziwa wiedza nie do osiągnięcia, może być atrakcyjną filozofią dla ludzi żyjących w dzisiejszym świecie? Uzasadnij pisemnie swoją odpowiedź.

Materiały pomocnicze:

• Wojtysiak J., # 9. Dialog sceptyka z dogmatykiem, „Filozofuj!” 2019 nr 4 (28), s. 48–50.

• Słownik‑przewodnik filozoficzny. Osoby, problemy, terminy, oprac. zbiorowe, Lublin 2012.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.