Autorka: Anna Rabiega

Temat: Kultura polityczna a kultura obywatelska

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

8) wyjaśnia, czym jest kultura polityczna społeczeństwa; charakteryzuje jej typy w ujęciu klasycznym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcia kultury politycznej i obywatelskiej;

• analizuje rodzaje kultury politycznej wyróżnione przez Gabriela Almonda i Sidneya Verbę;

• rozważa, jaki jest dominujący typ kultury politycznej we współczesnej Polsce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli;

• dyskusja;

• analiza materiałów źródłowych.

Formy zajęć:

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Uczniowie zostają zapytani, czy i w jakim kontekście słyszeli pojęcie kultury politycznej oraz jak rozumieją to pojęcie. Klasa jest poinformowana, że podczas dzisiejszych zajęć pozna naukowe ujęcie tego zjawiska.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Klasie przedstawiona jest definicja i rodzaje kultury politycznej wyróżnione przez Gabriela Almonda i Sidneya Verbę.

2. Praca ze schematem interaktywnym. Uczniowie zapoznaja się z przykładami sondy ulicznej i odpowiadają na pytania zawarte w schemacie. Następnie rozwiązują ćwiczenie 1 dołaczone do multimedium, decydując, które określenia pasują do przedstawionego fragmentu sondy i jaki rodzaj kultury politycznej ona przedstawia.

3. Uczniowie dyskutują na temat rodzajów kultury politycznej, jakie odnajdują w swoim najbliższym otoczeniu. Wybrana osoba zapisuje wnioski.

4. Ćwiczenia interaktywne 1–8. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia w parach. Wybrane osoby przedstawiają swoje rozwiązania, pozostali oceniają ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Stworzona będzie mapa myśli dotycząca czynników determinujących rodzaj kultury politycznej w Polsce. Nauczyciel pisze na środku tablicy hasło „Kultura polityczna III RP”, a następnie zapisuje w formie mapy myśli podawane przez uczniów propozycje czynników, które wpływają na kulturę polityczną Polaków.

Praca domowa:

Jakie działania mogą podjąć organy władzy, a jakie sami obywatele (np. przez organizacje pozarządowe) w celu budowania w Polsce kultury politycznej uczestnictwa?

Materiały pomocnicze:

Hanna Sommer, Wybrane komponenty kultury politycznej i ich wpływ na percepcję państwa, „Humanities and Social Sciences” 2015, vol. XX nr 22 (1/2015).

CBOS, Monolog, dialog czy kłótnia – Polaków rozmowy o polityce, Komunikat z badań nr 153/2017, cbos.pl [online].

Ryszarda Socha, Dlaczego młodzi Polacy nie interesują się polityką, polityka.pl [online].

Krzysztof Przybyszewski, Kultura polityczna w kontekście procesu legitymizującego władzę polityczną, Poznań.

Mikołaj Cześnik, Agnieszka Kwiatkowska, Radosław Markowski, Co Polacy wiedzą o polityce? Niewiele, polityka.pl [online].

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Przedstawione w schemacie interaktywnym sondy uliczne mogą być dla uczniów inspiracją do przeprowadzenia takiego badania w swoim mieście.