Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Imię i nazwisko autora:

Dariusz Aksamit

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Co łyżwiarstwo figurowe ma wspólnego z zasadą zachowania momentu pędu?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
III. Mechaniki bryły sztywnej. Uczeń:
7) stosuje zasadę zachowania momentu pędu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  1. omawia, w jakich codziennych sytuacjach można zaobserwować zasadę zachowania momentu pędu;

  2. wyjaśnia zachowanie się łyżwiarzy na lodzie;

  3. przeprowadza obliczenia wykorzystujące zasadę zachowania momentu pędu.

Strategie i metody nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna

Formy zajęć:

praca indywidualna, pokaz

Środki dydaktyczne:

komputer z dostępem do Internetu, projektor multimedialny

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel pyta uczniów o to, czy ktoś uprawia łyżwiarstwo lub taniec. Nauczyciel prosi ochotnika o wykonanie pokazu – o wykonanie piruetu, czyli obrotu ciała wokół osi pionowej. Nauczyciel prosi uczniów o przyjrzenie się przede wszystkim ułożeniu rąk w trakcie wykonywania tej figury i zanotowanie, kiedy prędkość kątowa, z jaką obraca się osoba wykonująca obrót, wzrasta, a kiedy maleje. Nauczyciel prowadzi dyskusję na ten temat, prosząc uczniów o znalezienie analogii do tego doświadczenia również w innych sportach (np. akrobatyka, skoki do wody, taniec). Nauczyciel pyta uczniów o ich intuicyjne wytłumaczenie zaobserwowanego zjawiska.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel zapisuje na tablicy zasadę zachowania pędu w postaci pokazującej, że iloczyn prędkości kątowej i momentu bezwładności jest wartością stałą: I1ω1=I2ω2. Nauczyciel przechodzi do prezentacji symulacji z niniejszego e‑materiału, wprowadzając parametry zaproponowane przez uczniów (przykładowo masy tancerzy odpowiadające masie ciała człowieka w ich wieku). Po przeprowadzeniu serii symulacji nauczyciel prosi uczniów o zapisanie wniosków.

Faza podsumowująca:

Dla upewnienia się, że uczniowie zrozumieli omawiane zagadnienie, nauczyciel prosi ich o wykonanie zadań 1, 2, 3, 4 i 8 z zestawu ćwiczeń. Nauczyciel indywidualnie sprawdza prace uczniów i na tej podstawie określa, w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele. Na koniec nauczyciel zadaje pracę domową.

Praca domowa:

Rozwiązanie zadań, których nie rozwiązano w trakcie lekcji, czyli zadania 5, 6 i 7 w celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości dotyczących zasady zachowania momentu pędu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Symulacja może być wykorzystana zgodnie ze scenariuszem. Można również rozpocząć lekcję od wykonania symulacji, a następnie wykonać eksperyment, aby potwierdzić przewidywania teoretyczne.