Dla nauczyciela
Autorka: Anna Rabiega
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Administracja rządowa – struktura i zadania
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
6) przedstawia kompetencje Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; wymienia podstawowe działy administracji rządowej i zadania wojewody; wyjaśnia rolę prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia procedury powoływania i odwoływania rządu, używając określeń: wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, wotum nieufności wobec ministra, dymisja (w tym w wyniku skrócenia kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej).
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje strukturę administracji rządowej w Polsce;
analizuje zadania wybranych organów administracji;
rozważa czynniki sprzyjające sprawnemu funkcjonowaniu administracji oraz te, które mogą utrudniać jej właściwe działanie.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
dyskusja;
analiza materiałów źródłowych;
rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło „administracja publiczna”, a wybrane osoby przedstawiają swoje skojarzenia z tym pojęciem. W ten sposób uczniowie za pomocą burzy mózgów wspólnie ustalają definicję pojęcia „administracja publiczna”. Nauczyciel może zadawać pytania pomocnicze, np.:
„Co to znaczy »administrować«, np. danymi albo forum internetowym?”;
„W jakich okolicznościach uczniowie spotkali się z pojęciem »administracja«?”;
„Czy słyszeli np. o administracji osiedla mieszkaniowego albo pracownikach administracyjnych szkoły?”, „Czym zajmuje się taka administracja?”;
„Od czego, od jakiej administracji ma się odróżniać administracja, która jest »publiczna«?”, „Co to znaczy, że coś jest »publiczne«, nie »prywatne«?”.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup. Zadaniem każdej jest przeanalizowanie ilustracji interaktywnej w celu ustalenia odpowiedzi na jedno z pytań:
„Jaka jest różnica pomiędzy administracją rządową i samorządową?”;
„Jakie jest kryterium podziału na centralne i terenowe organy administracji rządowej?”;
„Czym charakteryzują się naczelne organy administracji rządowej?”;
„Czym różni się terenowa administracja zespolona od niezespolonej?”;
„Jakie dziedziny działalności prowadzone są przez administrację niezespoloną?”;
„Jakimi obszarami zajmuje się administracja zespolona?”.
Następnie nauczyciel przedstawia schemat, a wybrane osoby udzielają odpowiedzi na pytania w odpowiednich momentach prezentacji.
2. Klasa dzieli się na osiem grup. W grupie uczniowie rozwiązują na kartce kolejne ćwiczenia interaktywne 1–8. Po rozwiązaniu każdego zadania przekazują (podpisaną wymyśloną nazwą grupy) kartkę z rozwiązaniem do sprawdzenia innej grupie. Grupy oceniają rozwiązania zadań w skali trzypunktowej:
1 – rozwiązanie niepoprawne;
2 – rozwiązanie częściowo poprawne;
3 – rozwiązanie w pełni poprawne.
Nauczyciel zbiera kartki ze sprawdzonymi rozwiązaniami i weryfikuje ich poprawność oraz podsumowuje punkty uzyskane przez każdą z grup po rozwiązaniu wszystkich zadań. Punkty uzyskane przez grupy mogą być podstawą oceny pracy uczniów podczas lekcji.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypisują na kartkach przykłady niewłaściwego funkcjonowania administracji publicznej, które będą potem podstawą dyskusji. Nauczyciel zbiera kartki, a następnie kolejno odczytuje zapisane problemy, a wybrane osoby wskazują czynniki, które przyczyniają się do występowania takich sytuacji, oraz czynniki, które mogłyby się przyczynić do eliminacji tych niekorzystnych zjawisk.
Praca domowa:
Poszukaj informacji dotyczących zasad etyki zawodowej pracowników służby cywilnej. Wybierz trzy zasady, wyjaśnij je i rozważ, dlaczego są one istotne dla właściwego funkcjonowania administracji publicznej.
Materiały pomocnicze:
Jerzy Malec, Historia administracji i myśli administracyjnej, Kraków 2003.
Norbert Szczęch, Władza kontrolna – złudzenie czy fakt ustrojowy?, [w:] Dariusz Dudek, Anna Janicka, Wojciech Sz. Staszewski (red.), Ius et Veritas. Księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, Lublin 2003.
Anna Renata Wąsowska, Administracyjnoprawny status regionalnych izb obrachunkowych i ich kompetencje w zakresie nadzoru i kontroli nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego: praca doktorska, Lublin 2019.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, prawo.sejm.gov.pl.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, prawo.sejm.gov.pl.
Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, prawo.sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Ilustracja interaktywna może być wykorzystana przez uczniów do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej dotyczącej administracji publicznej.