Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: historia

Temat: Kiedy Legiony stały się zbędne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

XXIX. Epoka napoleońska. 

Uczeń:

3) przedstawia przykłady zaangażowania się Polaków po stronie Napoleona, z uwzględnieniem Legionów Polskich we Włoszech;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe, 

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego polscy legioniści znaleźli się na Haiti i jak zostali tam przyjęci;

• ocenia skutki militarnego zaangażowania Polaków we Włoszech i w Niemczech po objęciu przez Napoleona Bonaparte osobistych rządów we Francji (od 1799 r.).

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,

• mapa myśli,

• kostka metodyczna.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby metodą burzy mózgów przypomnieli sobie, co wiedzą na temat Legionów Polskich we Włoszech.

2. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem dotyczącym oddziałów polskich walczących u boku Napoleona.

2. Uczniowie zostają podzieleni na trzy lub sześć grup (w zależności od liczebności klasy), każda ma za zadanie opracować zagadnienie w formie mapy myśli. Zagadnienia do opracowania:

• Legiony Polskie od 1799 r.

• Legia Naddunajska

• Kolonia francuska San Domingo  

3. Po wyznaczonym czasie przedstawiciele grup prezentują swoją mapę myśli pozostałym grupom, zwracając uwagę na wszystkie aspekty dotyczące zagadnienia.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się i spróbowali odpowiedzieć na pytanie: Jak zostali potraktowani legioniści przez Napoleona i Francuzów? (nauczyciel zapisuje pytanie na tablicy).

5. Uczniowie prowadzą dyskusję, zwracając uwagę na rolę, jaką odegrali legioniści u boku Napoleona Bonapartego. Nauczyciel prosi, aby wyznaczona osoba zapisała wnioski, jakie uczniom nasuwają się po dyskusji.

6. Uczniowie samodzielnie lub w parach wykonują ćwiczenia wyznaczone przez nauczyciela i wspólnie omawiają odpowiedzi. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Na zakończenie lekcji nauczyciel rzuca kostkę do jednego z uczniów i prosi go o jej złapanie oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, które na niej zobaczył. Pytania na ściankach kostki:

• Czego jeszcze chcesz się dowiedzieć na ten temat?

• Jak twoim zdaniem najlepiej nauczyć kogoś tego tematu?

• Co z tego tematu jest dla ciebie ważne?

• Co z tego tematu zaskoczyło cię na lekcji?

• Co z tego tematu powinniśmy zapamiętać?

• Znak zapytania. 
  Jeśli wypadnie znak zapytania, uczeń sam wybiera pytanie, które chciałby zadać. Następnie uczeń odrzuca kostkę do następnej osoby.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe, niezrealizowane w trakcie lekcji ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Wybór tekstów źródłowych z historii Polski 1795‑1864, red. S. Kieniewicz, T. Mencel, W. Rostocki, Warszawa 1959.

Zbigniew Filipiak, Walki Legionów polskich na San Domingo (Haiti) w latach 1802‑1803; materiał dostępny na stronie publikacje.edu.pl.

Monika Frenkiel, Polski pirat z Karaibów; materiał dostępny na stronie tawernaskipperow.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie do mapy interaktywnej mogą przygotować referat dotyczący losów żołnierzy Legi Naddunajskiej po jej przeformowaniu.