Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Cywilizacje i systemy religijne Bliskiego i Dalekiego Wschodu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób kształtowały się religie we wschodnich cywilizacjach;

• wymienia najważniejsze podobieństwa i różnice w systemach religijnych i filozoficznych Bliskiego i Dalekiego Wschodu;

• ocenia, jakie czynniki miały decydujący wpływ na rozwój starożytnych społeczeństw Bliskiego i Dalekiego Wschodu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj”, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy.

2. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Cywilizacje i systemy religijne Bliskiego i Dalekiego Wschodu”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji, omówienie jej planowanego przebiegu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji. W ten sposób formułują obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Film”). Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe zespoły. Nna podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Film” układają pytania do quizu dla innych grup. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

3. Praca z drugim multimedium („Audiobook + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z audiobookiem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń dołączonych do nagrania, a dotyczących tekstu źródłowego ze Starego Testamentu. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Co było dla nich trudne? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia przedstawione na początku zajęć prezentacje uczniowskie.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 2 i 3 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”.

2. Wróć do nagrań zamieszczonych w sekcji „Film” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

W. Jakubowski, M. Włodarczyk, B. Zdaniuk, Historia do 1918 roku. Perspektywa kulturowo‑cywilizacyjna, wyd. Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Instytut Nauk Politycznych, Warszawa 2014.

Konfucjusz Mih‑Ti, Lao‑Tse, A z domu wychodź tylko drzwiami, Warszawa 1932.

Iran starożytny. Indie starożytne, oprac. A. Śmieszek, S. Schayer, Kraków 1926.

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 1, Starożytny Wschód, red. J. Wolski, Warszawa 1959.

Wskazówki metodyczne:

Materiały filmowe oraz audiobook mogą posłużyć podczas lekcji do pracy uczniów w parach.

Spis tekstów wykorzystanych w ćwiczeniach:

• Ćwiczenie 4, fragment 1 – Konfucjusz Mih‑Ti, Lao‑Tse, A z domu wychodź tylko drzwiami, Warszawa 1932.