Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: W kręgu romantycznej melancholii. Wspomnienia Aleksandra Fredry
na podstawie pamiętnika Trzy po trzy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9) wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • pozna okoliczności powstania Trzy po trzy Aleksandra Fredry;

  • przeanalizuje cechy charakterystyczne pamiętnika Fredry;

  • wyjaśni, w jaki sposób przejawia się w tekście melancholia;

  • określi funkcje wspomnień Fredry.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • praca z tekstem;

  • metoda kosza i walizki.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z biografią Aleksandra Fredry.

Faza wprowadzająca:

  1. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta, jakie fakty z życia Aleksandra Fredry były znane uczniom wcześniej, a o jakich dowiedzieli się dopiero podczas pracy domowej. Uczniowie wspólnie ustalają, czy biografia XIX‑wiecznego pisarza mogłaby być dobrym materiałem na scenariusz filmowy.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z Wprowadzeniem i sekcją „Przeczytaj”.

  2. Nauczyciel zadaje uczniom polecenie: Omów okoliczności powstania Trzy po trzy Aleksandra Fredry. Chętna osoba udziela odpowiedzi.

  3. Uczniowie zapoznają się z prezentacją i wyjaśniają, jakie funkcje w pamiętniku Trzy po trzy pełnią wspomnienia.
    Następnie nauczyciel wyświetla mapę myśli na temat cech Trzy po trzy,, a uczniowie uzupełniają ją własnymi spostrzeżeniami oraz cytatami z pamiętnika Aleksandra Fredry.

  4. Uczestnicy zajęć dzielą się na kilkuosobowe grupy. Każdy zespół:
    - wyjaśnia, dlaczego pamiętnik Trzy po trzy można uznać za esencję mądrej starości i podaje przykłady oraz ilustrujące je cytaty,
    - rozwiązuje ćwiczenia 1‑3 z sekcji „Mapa myśli”.

Faza podsumowująca:

  1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

  2. Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. zielony i żółty). Na zielonych kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na żółtych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.

Praca domowa:

  1. Omów, w jaki sposób w pamiętniku Aleksandra Fredry przejawia się melancholia.

Materiały pomocnicze:

  • Marian Ursel, O wierszach Aleksandra Fredry, Wrocław 1992.

  • Marek Bieńczyk, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Warszawa 2002.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Mapa myśli