Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: W kręgu romantycznej melancholii. Wspomnienia Aleksandra Fredry
na podstawie pamiętnika Trzy po trzy
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
pozna okoliczności powstania Trzy po trzy Aleksandra Fredry;
przeanalizuje cechy charakterystyczne pamiętnika Fredry;
wyjaśni, w jaki sposób przejawia się w tekście melancholia;
określi funkcje wspomnień Fredry.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
praca z tekstem;
metoda kosza i walizki.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z biografią Aleksandra Fredry.
Faza wprowadzająca:
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta, jakie fakty z życia Aleksandra Fredry były znane uczniom wcześniej, a o jakich dowiedzieli się dopiero podczas pracy domowej. Uczniowie wspólnie ustalają, czy biografia XIX‑wiecznego pisarza mogłaby być dobrym materiałem na scenariusz filmowy.
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z Wprowadzeniem i sekcją „Przeczytaj”.
Nauczyciel zadaje uczniom polecenie: Omów okoliczności powstania Trzy po trzy Aleksandra Fredry. Chętna osoba udziela odpowiedzi.
Uczniowie zapoznają się z prezentacją i wyjaśniają, jakie funkcje w pamiętniku Trzy po trzy pełnią wspomnienia.
Następnie nauczyciel wyświetla mapę myśli na temat cech Trzy po trzy,, a uczniowie uzupełniają ją własnymi spostrzeżeniami oraz cytatami z pamiętnika Aleksandra Fredry.Uczestnicy zajęć dzielą się na kilkuosobowe grupy. Każdy zespół:
- wyjaśnia, dlaczego pamiętnik Trzy po trzy można uznać za esencję mądrej starości i podaje przykłady oraz ilustrujące je cytaty,
- rozwiązuje ćwiczenia 1‑3 z sekcji „Mapa myśli”.
Faza podsumowująca:
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. zielony i żółty). Na zielonych kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na żółtych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.
Praca domowa:
Omów, w jaki sposób w pamiętniku Aleksandra Fredry przejawia się melancholia.
Materiały pomocnicze:
Marian Ursel, O wierszach Aleksandra Fredry, Wrocław 1992.
Marek Bieńczyk, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Warszawa 2002.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.