Mapa myśli
Przeanalizuj mapę myśli na temat cech Trzy po trzy. Uzupełnij ją własnymi spostrzeżeniami oraz cytatami z pamiętnika Aleksandra Fredry.
Wyjaśnij, dlaczego pamiętnik Trzy po trzy można uznać za esencję mądrej starości. Podaj przykłady oraz ilustrujące je cytaty.
Tekst do ćwiczeń
Trzy po trzyAch, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu: Pamiętajcie! Może by te przerwy, jakby epoki, przeciągały formę szczęścia dla przyszłej pamięci. Wszak i sen – a szczęście nie jestże snem lubym? – jeżeli trwał nieprzerwanie choćby jak najdłużej, traci przy obudzeniu przestrzeń swoję. A jeżeli nasze zmysły z uśpienia w ocknienie i z ocknienia w uśpienie przenoszą się łagodnie – natenczas sen daje niejaką świadomość siebie; przyjemność pomnożoną, przedłużoną bywa.
Źródło: Aleksander Fredro, Trzy po trzy, oprac. K. Czajkowska, Warszawa 1968, s. 209–210.
Wszak i sen – a szczęście nie jestże snem lubym? – jeżeli trwał nieprzerwanie choćby jak najdłużej, traci przy obudzeniu przestrzeń swoję? Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. wykrzyknienie, 2. inwersja, 3. partykuła wzmacniająca, 4. elipsa
[...]a szczęście nie jestże snem lubym?, 2.
A jeżeli nasze zmysły z uśpienia w ocknienie i z ocknienia w uśpienie przenoszą się łagodnie – natenczas sen daje niejaką świadomość siebie, 3.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu, 4.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu: Pamiętajcie!animizacja Możliwe odpowiedzi: 1.
[...]a szczęście nie jestże snem lubym?, 2.
A jeżeli nasze zmysły z uśpienia w ocknienie i z ocknienia w uśpienie przenoszą się łagodnie – natenczas sen daje niejaką świadomość siebie, 3.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu, 4.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu: Pamiętajcie!wykrzyknienie Możliwe odpowiedzi: 1.
[...]a szczęście nie jestże snem lubym?, 2.
A jeżeli nasze zmysły z uśpienia w ocknienie i z ocknienia w uśpienie przenoszą się łagodnie – natenczas sen daje niejaką świadomość siebie, 3.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu, 4.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu: Pamiętajcie!pytanie retoryczne Możliwe odpowiedzi: 1.
[...]a szczęście nie jestże snem lubym?, 2.
A jeżeli nasze zmysły z uśpienia w ocknienie i z ocknienia w uśpienie przenoszą się łagodnie – natenczas sen daje niejaką świadomość siebie, 3.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu, 4.
Ach, gdyby głos jaki mógł przebiegać świat cały i wołać szczęśliwym od czasu do czasu: Pamiętajcie!
Czy zgadzasz się z opinią, że wspomnienia mają wartość ocalającą? Sformułuj odpowiedź, w której uzasadnisz swoje stanowisko i odwołasz się do wybranych fragmentów pamiętnika Trzy po trzy.
Trzy po trzyNie myślcie jednak, kochane dzieci moje, że całą masę szczęścia, którą los mojemu życiu wydzielił, zamknąłem, zostawiłem w onym dalekim czasie. Ach, bluźniłbym, gdybym nie czuł się szczęśliwym, kiedy wzrok błogosławiący przesuwam po waszych jasnych włoskach, kiedy go zawieszam na ustach waszych, uśmiechających się młodością, kiedy go wtapiam w niezmącone jeszcze wejrzenie, w czyste jak niebo oczy wasze; kiedy was widzę w objęciu matki, przy jej sercu, gdzie się odbijam takim, jakim jestem w istocie, gdzie zawsze tak wierny oddźwięk każdego mego uczucia znajduję… Ach, tak, tak jest – kiedy całą duszę obejmę, osłonię, załączę jakby w jeden uścisk was wszystko troje, co jesteście moim światem, moją miłością, moją nadzieją, dziękczynne modły muszę wznieść do Boga – jestem szczęśliwy…
Źródło: Aleksander Fredro, Trzy po trzy, oprac. K. Czajkowska, Warszawa 1968, s. 210.
Słownik
(łac. associare – przyłączać się) – automatyczne skojarzenia myślowe
wprowadzenie do utworu literackiego wypowiedzi ukazującej czytelnikowi proces tworzenia, powstawania dzieła, tajniki warsztatu autora, czy refleksji nad pisarstwem; w powieści może przybierać formę rozbudowanych refleksji na temat powstawania utworu lub demaskujących fikcję świata przedstawionego, w liryce autotematyzm pojawia się w utworach programowych, manifestach poetyckich
(łac. de- + heroizacja; gr. heros – bohater) – pozbawienie kogoś lub czegoś cech heroicznych
(łac. de- + gr. mýthos – mit) – obalenie mitu związanego z jakąś postacią, rzeczą lub zjawiskiem
(od rzeczownika: gnoma, gr. gnōmē – mniemanie, sąd) – zawierający zwięzłe zdanie o charakterze sentencji, pouczenia moralnego
(łac. inter – pośród; textum – tkanka, sukno, tekst) – relacje zachodzące między różnymi tekstami kultury (np. utworami literackimi, dziełami plastycznymi i muzycznymi); aluzje i nawiązania do innych tekstów
(łac. eironeia – przestawianie, pozorowanie) – drwina, złośliwość lub szyderstwo ukryte w wypowiedzi pozornie aprobującej, nadanie wypowiedzi odwrotnego sensu w stosunku do tego, co wynika ze znaczenia użytych słów, na przykład w celu ośmieszenia poglądów czy cech rozmówcy lub pokazania dystansu wobec osób
czy zjawisk; wypowiedź zawierająca ironię najczęściej jest krytyką lub naganą, która przyjmuje formę pozornej pochwały; ironia jest narzędziem literackim, w którym wybrane słowa są celowo używane do wskazania znaczenia innego niż dosłowne, można wyróżnić ironię słowną i sytuacyjną