Dla nauczyciela

Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: historia

Temat: Konferencja w Poczdamie.

Grupa docelowa: liceum. Zakres podstawowy.

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

podstawowa

LI. Świat po II wojnie światowej. Początek zimnej wojny.

Uczeń:

1) charakteryzuje polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturowe skutki II wojny światowej;

rozszerzona

Uczeń: 

1) charakteryzuje skutki II wojny światowej, w tym problem osądzenia ludobójstwa (sąd w Norymberdze), użycia broni atomowej, współistnienia państw demokratycznych z państwami totalitarnymi;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia postanowienia konferencji poczdamskiej (polityka 4D, zmiany granic Polski, przesiedlenia);

  • przedstawia skutki przyjętych w Poczdamie postanowień dla Niemiec, Polski, Europy i świata;

  • dostrzega odmienne motywacje Wielkiej Trójki w ich polityce względem Niemiec;

  • ocenia postanowienia konferencji poczdamskiej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm,

  • lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

  • pogadanka,

  • elementy dramy,

  • burza mózgów.

Formy zajęć:

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • tablica, pisak, plansze,

  • komputer,

  • ewentualnie elementy charakteryzacji wykonane przez uczniów.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Przed lekcją nauczyciel wyznacza uczniów, którzy mają się wcielić w role dziennikarzy oraz przywódców Wielkiej Trójki. Ich zadaniem jest zapoznać się z tekstem wprowadzającym do lekcji. Podczas lekcji dziennikarze przeprowadzają wywiady z „Churchillem”, „Attlee” „Stalinem” i „Trumanem” dotyczące sprawy niemieckiej (jedno, dwa pytania do każdego, z naciskiem na wyjaśnienie przez nich powodów określonej polityki względem Niemiec). Inscenizacja powinna mieć charakter konferencji prasowej, której uczestnicy – uczniowie – mogą zadawać własne pytania. Pozostali uczniowie również zapoznają się z treścią lekcji, aby móc zrealizować plan lekcji odwróconej.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel podaje temat i cel lekcji. Wspólnie z uczniami ustalają kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli okoliczności zakończenia II wojny światowej w Europie. Zadaje pytania: Jaki układ sił wyłonił się po wojnie? Dlaczego II wojna światowa w istotny sposób zmieniła sytuację krajów Europy Środkowo‑Wschodniej na arenie międzynarodowej? Dlaczego sprawa polska należała do najtrudniejszych wyzwań Wielkiej Trójki? Wybrany uczeń lub uczennica (może być ochotnik) udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą dopowiadać swoje propozycje. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel poleca uczniom, aby opisali okoliczności zwołania konferencji w Poczdamie i jej uczestników. Wybrana osoba zapisuje najważniejsze informacje na tablicy.

  2. Następnie prowadzący zapowiada, że uczniowie będą pracowali metodą burzy mózgów: ich zadaniem jest zaproponowanie własnych decyzji odnośnie do pokonanych w wojnie Niemiec, które uniemożliwiłyby wybuch kolejnej wojny w Europie. Jeden z uczniów zapisuje propozycje na tablicy, nauczyciel w razie konieczności uzupełnia informacje, udziela informacji zwrotnej.

  3. Nauczyciel przypomina, że uczniowie przed lekcją mieli się przygotować do inscenizacji konferencji prasowej z udziałem przywódców czterech państw. Prosi czterech uczniów, którzy mają odegrać role światowych przywódców, aby zajęli miejsca za specjalnym stołem, przed nim będą siedzieć uczniowie odgrywający role dziennikarzy. Warto wskazać jedną osobę, która rozpocznie konferencję i w jej trakcie będzie czuwała nad płynnością przebiegu oraz udzielała głosu poszczególnym pytającym (jak na konferencji prasowej). Nauczyciel określa czas trwania inscenizacji.

  4. Inscenizacja: konferencja prasowa. Chętni uczniowie nieodgrywający roli dziennikarzy także mogą się włączać i zadawać własne pytania.

Faza podsumowująca

  1. Podsumowanie inscenizacji i lekcji. Uczniowie (wskazani przez nauczyciela lub ochotnicy) oceniają politykę aliantów względem Niemiec. Należy zwrócić uwagę na problemy zmian granic, denazyfikacji, przesiedleń, różnice celów poszczególnych mocarstw, skutków podjętych postanowień.

  2. Chętne/wybrane osoby dokonują podsumowania zajęć ze swojego punktu widzenia.

Praca domowa:

Na podstawie Filmu edukacyjnego zajmij stanowisko w sprawie: czy Polska powinna się ubiegać o reparacje wojenne od Niemiec? Znajdź co najmniej cztery argumenty na poparcie swoich racji.

Materiały pomocnicze:

Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska‑Bondaruk, Warszawa 1998.

E. Klee, Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, tłum. E. Kalinowska‑Styczeń, Kraków 2005.

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Warszawa 1992.

J. Krasuski, Europa Zachodnia po II wojnie światowej. Dzieje polityczne, Poznań 1990;

W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, Londyn 1993;

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny wykorzystany zostanie jako materiał do pracy domowej.

Sprawdź się