Imię i nazwisko autora:

Jarosław Krakowski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Wpływ promieniowania na organizmy żywe

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum,

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
XI. Fizyka jądrowa. Uczeń:
7) wskazuje wpływ promieniowania na materię oraz na organizmy żywe.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
XII. Elementy fizyki relatywistycznej i fizyka jądrowa. Uczeń:
13) wskazuje wpływ promieniowania na materię oraz na organizmy żywe.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r,

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. dowie się, jakie są podstawowe rodzaje promieniowania jonizującego i jakie jest praktycznie znaczenie oddziaływania promieniowania na materię;

2. pozna wielkości fizyczne opisujące ilość emitowanego i pochłanianego promieniowania;

3. zrozumie, w jaki sposób promieniowanie wpływa na materię i jakie i dlaczego promieniowanie wpływa na materię;

4. zastosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów.

Strategie nauczania:

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania:

wykład problemowy

Formy zajęć:

praca zespołowa, praca w grupach

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem i dostępem do Internetu, grafika ilustrująca przemiany jądrowe, tabele ilustrujące aktywności promieniotwórcze, dawki promieniowania, przenikanie promieniowania przez materię, skutki odziaływania promieniowania na materię, zestawy zadań

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel zadaje pytanie:

• Jakie znacie rodzaje promieniowania jądrowego ?
  Oczekiwana odpowiedź uczniów: promieniowanie jądrowe to przede wszystkim promieniowanie alfa (αalfa) – jądra helu ${}_2^4\mathrm{\text{He}}$, beta (βbeta) – strumień elektronów i gamma (γgamma) – promieniowanie elektromagnetyczne.

• Jakie są podstawowe właściwości tego promieniowania?
  Oczekiwana odpowiedź: duża energia cząstek i wynikająca z niej duża możliwość wpływu na cząsteczki ośrodka.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel omawia wielkości fizyczne i ich jednostki charakteryzujące promieniowanie:

• aktywność promieniotwórczą;

• dawkę pochłoniętą promieniowania.

Zagadnienia te mogą być omawiane przez uczniów, przygotowane w ramach nieobowiązkowej pracy domowej.
Uczniowie analizują grafikę ilustrującą przenikanie promieniowania przez materię.
Nauczyciel opisuje sposoby oddziaływania różnych rodzajów promieniowania z materią.
Uczniowie w grupach analizują możliwe skutki oddziaływania promieniowania na materię.

Faza podsumowująca:

Uczniowie, wykorzystując zdobytą wiedzę, rozwiązują zadania: 1, 3, 5, 7 z zestawu ćwiczeń. Nauczyciel, na podstawie obserwacji pracy uczniów, określa w jakim stopniu osiągnięte zostały wyznaczone cele.

Praca domowa:

W ramach powtórzenia i utrwalenia wiadomości uczniowie rozwiązują zadania: 2, 4, 6, 8, 9 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium można wykorzystać przy powtarzaniu wiadomości i innych lekcjach na temat przemian jądrowych.