Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Znaczenie wirusów w przyrodzie i dla człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XII. Wirusy, wiroidy, priony.
1. Wirusy – pasożyty molekularne. Uczeń:
8) przedstawia znaczenie wirusów w przyrodzie i dla człowieka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Dostrzeżesz konsekwencje chorób wirusowych dla człowieka.

  • Odróżnisz rolę negatywną od roli pozytywnej wirusów dla człowieka i przyrody.

  • Przeanalizujesz potencjał wirusów jako narzędzia w walce z chorobami.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • praca z audiobookiem;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Znaczenie wirusów w przyrodzie i dla człowieka”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

  2. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat chorób wirusowych człowieka, zwierząt i roślin.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie na podstawie przeczytanego e‑materiału przygotowują w parach mapę myśli dotyczącą tematu zajęć. Wybrana para przedstawia wyniki swojej pracy na forum klasy.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium („Audiobook”). Uczniowie zapoznają się z materiałem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie dobierają się w pary i wykonują polecenie nr 3: „Przeanalizuj potencjał wirusów jako narzędzia w walce z chorobami”. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

  2. Praca z tekstem. Uczniowie – na podstawie treści zawartych w e‑materiale – zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Uczniowie dzielą się na 5‑osobowe grupy, losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

  3. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą wspólnie rozwiązywać ćwiczenia nr 7 („Bakteriofagi mogą być wykorzystywane w leczeniu infekcji bakteryjnych u ludzi i zwierząt. Uzasadnij, dlaczego bakteriofagi mogą być nieskuteczne w leczeniu infekcji pokarmowych, a są wysoce skuteczne w leczeniu infekcji ran”) i nr 8 („Bakteriofagi mają zarówno pozytywne, jak i negatywne znaczenie dla człowieka. Wymień po jednym przykładzie pozytywnego i negatywnego wpływu bakteriofagów na przemysł mleczarski”) zawarte w e‑materiale z sekcji „Sprawdź się”. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej. Wszyscy sprawdzają poprawną odpowiedź. Nauczyciel w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości, dopowiada istotne informacje.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel prosi uczniów, aby w grupach skonstruowali tabelę porównującą negatywny i pozytywny wpływ wirusów na przyrodę i życie człowieka. Grupy prezentują wykonane przez siebie tabele.

  2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia od 3 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się