Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Friedrich Nietzsche: przewartościowanie wszystkich wartości
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Dowiesz się, na czym polegała – w filozofii Nietzschego – próba stworzenia nowej moralności.
Przeanalizujesz koncepcję woli mocy jako najwyższej wartości i podstawy wolności człowieka.
Zrekonstruujesz etapy rozwoju człowieka przedstawione przez Nietzschego.
Wyjaśnisz, w jaki sposób Nietzsche stara się rozwiązać egzystencjalny problem braku poczucia sensu.
Przeanalizujesz krytyczną wobec chrześcijaństwa rehabilitację śmiechu w tekstach Nietzschego.
Określisz stosunek Nietzschego do równości ludzi.
Ustalisz, jak Nietzsche odnosi się do pojęcia wolności.
Cele operacyjne. Uczeń:
identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;
umie stawiać pytania światopoglądowe (w tym moralne) i poszukiwać odpowiedzi na nie z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Przed lekcją nauczyciel udostępnia uczniom na platformie materiał „Friedrich Nietzsche: przewartościowanie wszystkich wartości”. Uczniowie mają za zadanie przygotować odpowiedzi na pytanie zawarte w sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Audiobook”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel prosi ochotników, aby odczytali odpowiedzi na pytanie przygotowane w ramach przygotowania przed lekcją.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie poglądy na temat życia i wartości głosił Nietzsche?, Jakie hasła kojarzą wam się z jego filozofią?
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdej z nich zadaje do opracowania jedno polecenie, które znajdują się w prezentacji multimedialnej:
— grupa 1: Co Nietzsche rozumie przez wolę mocy? W jaki sposób człowiek może ją wydobyć?
— grupa 2: Dlaczego Nietzsche bywa postrzegany jako prorok?
— grupa 3: Dlaczego dla Nietzschego równość jest problemem?
Uczniowie zapoznają się z odpowiednimi fragmentami materiału, a następnie przygotowują odpowiedzi na zadane pytania. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.Praca z multimedium nr 1. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Audiobook”. Uczniowie odczytują polecenia: Wyjaśnij, jak rozumiesz metafory wielbłąda, lwa i dziecka, o których mówi Zaratustra. oraz Porównaj etapy rozwoju człowieka przedstawione przez Nietzschego z koncepcją stadiów życia według Kierkegaarda. Jakie są różnice i podobieństwa? Z czego wynikają? i wykonują je w grupach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy
Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy treść ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem, omawiając możliwe rozwiązania.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Poszukaj w wiarygodnych źródłach, jaki jest stosunek innych myślicieli lub innych filozofów do śmiechu. Wybierz jeden przykład i krótko go opisz.
W jaki sposób Nietzsche próbował stworzyć nową moralność? Napisz, jakie – Twoim zdaniem – osiągnął rezultaty i czy jego perspektywa jest zauważalna współcześnie.
Materiały pomocnicze:
Hayman R., Nietzsche. Głosy Nietzschego, tłum. J. Hołówka, Warszawa 1998.
Dorota Siwicka, W Chmurokukułkowie, czyli lekkość śmiechu, [w:] https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/6862/siwicka_smiech.PDF?sequence=1
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook”. Następnie wykonują ilustrację, np. kolaż, fotografię, film, obraz, która obrazuje treści przedstawione w wysłuchanym nagraniu.