Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: historia

Temat: Palestyna i Żydzi w Imperium Rzymskim

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

II. Pradzieje i historia starożytnego Wschodu. Uczeń:

3) charakteryzuje organizację państw i strukturę społeczeństw w cywilizacjach starożytnego Bliskiego Wschodu;

4) rozpoznaje najważniejsze osiągnięcia kulturowe starożytnych cywilizacji Bliskiego i Dalekiego Wschodu;

5) charakteryzuje wierzenia ludów tworzących cywilizacje starożytnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu, z uwzględnieniem judaizmu.

III. Świat starożytnych Greków. Uczeń:

spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

5) wyjaśnia specyfikę kultury hellenistycznej.

IV. Społeczeństwo, życie polityczne i kultura starożytnego Rzymu. Uczeń:

2) omawia charakter ekspansji rzymskiej i wyjaśnia ideę imperium rzymskiego;

4) wyjaśnia genezę chrześcijaństwa i zmiany sytuacji chrześcijan w państwie rzymskim.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Opisuje najokazalsze budowle w Jerozolimie w I w.n.e.

• Wskazuje na wpływy hellenistyczne w kulturze żydowskiej,

• Znajduje argumenty wskazujące na przywiązanie Żydów do rodzimej kultury oraz religii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• praca ze źródłami;

• rozmowa nauczająca;

• tworzenie prezentacji multimedialnej.

Formy zajęć:

• praca w parach,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• telefon z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału.

2. Prowadzący wyjaśnia, że zebrane przez uczniów przed lekcją wiadomości potrzebne będą do stworzenia prezentacji: przewodnika po Jerozolimie dla przybyszów z Rzymu w czasach rządów Herodów.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje temat i cel lekcji. Ustala również kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Rozmowa nauczająca: krótkie wprowadzenie do tematyki lekcji. Nauczyciel prosi, aby uczniowie przypomnieli, jak doszło do upadku starożytnego Izraela po śmierci Salomona. Jakie kolejne mocarstwa zajmowały Palestynę i jaką prowadziły politykę względem Żydów? Na czym polegało zjawisko hellenizacji? Wybrana osoba przedstawia podsumowanie wiadomości, pozostali uczniowie dopowiadają brakujące informacje, a nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel poleca, aby uczniowie wykonali w parach ćwiczenia: 1, 2, 4, 5, 8.

3. Następnie nauczyciel poleca, aby uczniowie podzielili się na 4 lub 5 zespołów. Będą w nich pracować nad prezentacją. Prezentacja – ilustrowany przewodnik – powinna uwzględniać następujące zagadnienia:

• jak dotrzeć do Jerozolimy z Rzymu;

• podstawowe wiadomości o dziejach Żydów oraz ich religii i kulturze;

• miejsca, które warto zobaczyć.

4. Nauczyciel określa czas na przygotowanie prezentacji.

5. Wybrana lub wylosowana przez nauczyciela grupa prezentuje efekty swojej pracy (pozostałe prace nauczyciel może ocenić po zajęciach). Wspólne omówienie prezentacji przez uczniów i nauczyciela.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie na podstawie zgromadzonych materiałów oraz mapy interaktywnej odpowiedzieli na pytania: Jakie elementy świadczą o przywiązaniu Żydów do tradycji? Jakie elementy wskazują na wpływy hellenistyczne w kulturze Żydów w czasach dominacji rzymskiej? Uczeń (ochotnik albo osoba wskazana przez nauczyciela) odpowiada, nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wypowiedź ucznia / uczennicy oraz udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

2. Czy Świątynia Jerozolimska musiała spłonąć w 70 r.? Zbierz informacje o tym wydarzeniu i napisz krótką notatkę ze swoim uzasadnieniem.

Materiały pomocnicze:

• M. Jaczynowska, Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1984.

• A. Krawczuk, Rzym i Jerozolima, Poznań 1987.

• M. Sartre, Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e. – 235 r. n.e.), Wrocław 1997.

• S. Sebag Montefiore, Jerozolima. Biografia, Warszawa 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Mapę interaktywną można wykorzystać jako bazę do przygotowania przez uczniów krótkiej notki na temat wybranej społeczności żydowskiej na terenie Imperium Rzymskiego. Uczniowie mogą ją przygotować jako zadanie domowe albo opracować przed lekcją i przedstawić podczas zajęć.