Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Jak wybieramy naszych przedstawicieli?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

3) wyjaśnia, jak przeprowadzane są powszechne i bezpośrednie wybory organów władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej; na przykładzie wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej porównuje ordynację proporcjonalną i większościową; analizuje potencjalne wady i zalety każdego z tych systemów wyborczych.

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę. Uczeń:

8) przedstawia funkcje wyborów w państwach demokratycznych i niedemokratycznych; analizuje na przykładach przejawy naruszania uczciwości procedur wyborczych;

9) analizuje argumenty na rzecz większościowego, proporcjonalnego i mieszanego systemu wyborczego; przedstawia rozwiązania prawne w systemie proporcjonalnym sprzyjające personalizacji wyborów i stabilności rządu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• oceni znaczenie procesu wyborczego w państwie demokratycznym;

• przedstawi uwarunkowania kampanii wyborczej;

• charakteryzuje wpływ frekwencji wyborczej na wyniki wyborów;

• przeanalizuje alternatywne możliwości głosowania: e‑voting, głosowanie korespondencyjne;

• porówna dane dotyczące możliwości manipulacji wyborczych przy różnych sposobach głosowania.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania

• dyskusja;

• burza mózgów;

• mapa myśli.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Uczniowie podczas burzy mózgów poproszeni są, aby przypomnieli sobie, czym jest legislatywa, jakie ma kompetencje i znaczenie w państwie demokratycznym.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie tworzą mapę myśli, na której zostaną wypisane i wyjaśnione przymiotniki wyborcze. Uczniowie oceniają znaczenie rywalizacyjności i cykliczności wyborów.

2. Uczniowie zostają podzieleni na cztery grupy. Pierwsza grupa przygotowuje informacje na temat procesu wyborczego, druga na temat podziału i kształtu okręgów wyborczych (powinna znaleźć informacje o wpływie okręgów na wyniki głosowania). Trzecia grupa zajmuje się problematyką alternatywnych form głosowania – przedstawia formy i ocenę z punktu widzenia wyborcy i uczciwości procesu wyborczego. Czwarta grupa przygotowuje informacje na temat prawnych uwarunkowań prowadzenia kampanii wyborczej. Uczniowie mogą korzystać z informacji zawartych w e‑materiale.

3. Każda z grup przedstawia przygotowane przez siebie informacje i próbuje dokonać oceny poszczególnych elementów procesu wyborczego, odwołując się do polskiej rzeczywistości. Ocenia znaczenie jasności procedur, gwarancję uczciwości procedur i rywalizacyjności wyborów.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie tworzą mapę myśli, w której wskazują cechy procesu wyborczego gwarantujące demokratyczność i uczciwość wyborów. Mogą odnieść się do sytuacji w Polsce.

2. Uczniowie oglądają przykładowe spoty i plakaty wyborcze i oceniają ich skuteczność dla wyborców w ich wieku.

Praca domowa:

1. Uczniowie są poproszeni o przygotowanie analizy i oceny kampanii wyborczej wybranej przez siebie polskiej partii politycznej.

Materiały pomocnicze:

Ewolucja polskiego systemu politycznego po 1989 roku w świetle komparatystycznej teorii polityki, red. A. Antoszewski, Wrocław 1994.

Niedemokratyczne wymiary demokratycznych wyborów, red. J. Szymanek, Warszawa 2016.

Kodeks wyborczy, isap.sejm.gov.pl.

M. Musiał‑Karg, Głosowanie elektroniczne jako alternatywna metoda uczestnictwa w wyborach – opinie Polaków, „Political Preferences”, 2015, nr 10.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może posłużyć jako inspiracja do stworzenia mapy myśli odnośnie cech wyborów parlamentarnych.