Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka

Przedmiot: język polski

Temat: Perełki architektury baroku.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Wymienisz główne cechy architektury baroku.

• Scharakteryzujesz barokową architekturę sakralną i świecką.

• Wskażesz wybrane zabytki sztuki barokowej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• podaje cechy barokowej architektury;

• charakteryzuje barokową architekturę sakralną i świecką;

• wymienia przykłady podanej architektury;

• wyjaśnia efekt zatarcia granic między różnymi dziedzinami sztuki.

Strategie nauczania

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania

• metoda poglądowa;

• rozmowa kontrolowana;

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• praca z tekstem literackim.

Formy zajęć

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego;

• analizowanie utworów;

• samokształcenie.

Środki dydaktyczne

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica/ kartka papieru, pisak/kreda;

• kadry z filmu.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel zapisuje na tablicy wyraz barok. Uczniowie zapisują skojarzenia z czasem, w którym obowiązywał przerost formy nad treścią.

2. Nauczyciel wysypuje na biurko kawałki kolorowego szkła. Uczniowie układają z niego mozaiki, tak by uzyskać najciekawszy efekt odbijania się światła. Rejestrują efekty swojej pracy za pomocą telefonu komórkowego.

3. Nauczyciel mówi o przepychu i funkcji wywoływania poruszenia (wzruszenia) odbiorcy przez dzieła sztuki.

4. Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.

Faza realizacyjna

1. We wnętrzu kościoła barokowego, na fotografii lub w filmie uczniowie rozpoznają cechy tej budowli, jej plan i założenia architektoniczne. Porównują swoje ustalenia z informacjami i rysunkami zawartymi w e‑materiałach.

2. Uczniowie zapoznają się z galerią zdjęć barokowych kościołów w Europie i na jej podstawie definiują pojęcie bogactwa formy w architekturze.

3. Uczniowie ustalają w grupach właściwości sakralnej architektury barokowej. Spisują je. Swoje ustalenia porównują z informacjami zawartymi w e‑materiałach. Nauczyciel rozkłada na biurku kartki z zapisaną cechą architektury barokowej. Wyświetla fotografię wybranego kościoła. Kolejno wskazywani uczniowie losują kartkę i na podstawie fotografii kościoła omawiają zapisaną na niej cechę architektury baroku.

4. Podobnie nauczyciel omawia z uczniami cechy architektury świeckiej. Zamiast losowania karteczek, uczniowie losują numer z listy. Uczniowie zapoznają się z ilustracjami barokowych rezydencji. Analizują wspólne ich cechy i zapisują swoje spostrzeżenia, które porównują z ustaleniami w e‑materiałach.

5. Uczniowie zapoznają się z umieszczonym w e‑materiałach fragmentem opisującym założenie architektoniczne w Vaux‑le‑Vicomte. Notują najważniejsze cechy pałacu barokowego. Na podstawie tekstu wyjaśniają, czym charakteryzuje się park w stylu francuskim.

6. Uczniowie uczestniczą w wirtualnym spacerze – obserwują bazylikę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Krzeszowie. Dyskutują w klasie o tym, jakie poznane już cechy architektury barokowej można odnaleźć w oglądanym pałacu. Następnie – pod kierunkiem nauczyciela – omawiają efekt zatarcia granic, przenikania tych granic w różnych dziedzinach sztuki.

7. Na podstawie wirtualnego spaceru uczniowie tworzą notatkę na temat: Dlaczego świątynia w Krzeszowie nazywana jest Europejską Perłą Baroku?

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia interaktywne umieszczone w bloku ćwiczeń. Nauczyciel wybiera je tak, by ich realizacja służyła podsumowaniu zajęć o architekturze baroku.

2. Uczniowie zapoznają się z zawartym w e‑materiałach fragmentem XVII‑wiecznego poematu opisowego Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy Adama Jarzębskiego, który przedstawia kaplicę loretańską Kościoła Matki Bożej Loretańskiej na warszawskiej Pradze. Wyjaśniają nieznane pojęcia i uzasadniają, które cechy budowli opisane w tekście mogą świadczyć o ich barokowej formie.

Zadanie domowe

Nauczyciel formułuje polecenie pracy domowej do wyboru.

1. Rozważ w rozprawce sens sformułowania Architektura pałacowa doby baroku była swego rodzaju metaforą władzy absolutnej.

2. Zredaguj folder reklamowy wybranego obiektu architektury baroku.

3. Opracuj plan wycieczki do pałacu zbudowanego zgodnie z założeniami architektury barokowej.

4. Opisz wybrane wnętrze zbudowane zgodnie z założeniami architektury baroku. Nadaj swojej wypowiedzi poetyckiego charakteru.

Materiały pomocnicze

Sztuka baroku. Architektura Rzeźba Malarstwo, praca zbiorowa, Kolonia 2004 roku

Grażyna Bujała, Przeciwko „współczesnym chudopachołkom stylu”. O baroku w poezji Jerzego Harasymowicza, BazHum [dostęp w dniu 18 marca 2020}

Wskazówki metodyczne do wykorzystania multimedium bazowego

Uczniowie mogą zapoznać się z wirtualnym spacerem przed lekcją, aby przygotować ewentualne pytania do nauczyciela do omówienia podczas zajęć.