Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Podstawowe instytucje demokracji. Władza wykonawcza

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy:

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

8) przedstawia organy stanowiące i wykonawcze samorządu terytorialnego na poziomie gminy i miasta na prawach powiatu oraz powiatu i województwa w Rzeczypospolitej Polskiej; charakteryzuje kompetencje tych organów i zależności między nimi.

Zakres rozszerzony:

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

2) analizuje sposób wyboru i charakteryzuje formę (jednoosobowa lub kolegialna) głowy państwa we współczesnych republikach; odróżnia prerogatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od innych jego uprawnień;

17) wyjaśnia, jaki model władzy lokalnej i regionalnej funkcjonuje w Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia uprawnienia nadzorcze premiera, wojewody i regionalnych izb obrachunkowych wobec organów samorządu terytorialnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących form sprawowania władzy przez naród, podstawowych instytucji demokracji oraz władzy wykonawczej;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń;

• charakteryzuje cechy władzy wykonawczej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• gra w statki;

• odpowiadam za ciebie;

• analiza tekstów źródłowych;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy, natomiast uczniowie wybierają spośród siebie osobę koordynującą. Zadaniem każdej z grup jest przygotowanie 20 pytań lub zadań na podstawie e‑materiałów; pytania mogą odnosić się do wykresów, fragmentów tekstów źródłowych itp.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji. Uczniowie mają sobie przypomnieć, kto sprawuje władzę wykonawczą w Polsce i jakie są jej kompetencje.

2. Po krótkim przypomnieniu nauczyciel prosi uczniów, aby usiedli według ustalonych wcześniej grup.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie otrzymują arkusze, na których narysowane są pola do gry w statki o wymiarach 10 x 10, i markery. Nauczyciel wyjaśnia, że uczniowie zagrają w statki. W razie konieczności wyjaśnia, na czym polega gra. Na jednej planszy grupy rysują swoje statki – jeden czteromasztowiec, dwa trzymasztowce, trzy dwumasztowce, cztery jednomasztowce. Każde pole, na którym jest zaznaczony statek, ukrywa pytanie. Druga plansza służy do zaznaczania pól przeciwnika.

2. Na tablicy narysowana jest tabela na punktacje grup.

3. Grupy losują, która z nich zada pytanie lub zadanie do wykonania jako pierwsza. Jeśli osoba z danej grupy odpowie prawidłowo (może sama zgłosić się do udzielenia odpowiedzi lub zostanie wyznaczona przez osobę koordynującą pracę grupy), otrzymuje 2 pkt.

Jeśli ma problem z odpowiedzią, może wybrać sobie z grupy kogoś do pomocy. Gdy zostanie udzielona odpowiedź, grupa otrzymuje 1 pkt.

Jeżeli nie udzieli odpowiedzi – 0 pkt. Grupy mogą wykorzystać ćwiczenia interaktywne do formułowania pytań.

4. Gdy jedna z grup „zatopi” wszystkie statki przeciwnika, następuje podsumowanie punktowe. To samo dzieje się, jeśli skończy się czas przeznaczony na grę.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia 6–9 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel podsumowuje zajęcia, przekazując informację zwrotną na temat pracy poszczególnych zespołów, oraz wyjaśnia uczniowskie wątpliwości.

3. Grupa, która uzyska najwyższą liczbę punktów, otrzymuje oceny cząstkowe. Nauczyciel przed pracą w grupach może przedstawić kryterium oceniania grup, wówczas wszyscy uczniowie i wszystkie grupy zostaną ocenione.

Praca domowa:

Utrwalić powtarzany materiał do sprawdzianu.

Wykonać samodzielnie pozostałe ćwiczenia w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

J. Bryła, Z. Czachór, W. Malendowski, Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Wrocław 2016.

Maria Kruk‑Jarosz, Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 r., biblioteka.sejm.gov.pl.

Słownik myśli społeczno‑politycznej, praca zbiorowa, Warszawa 2007.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Informacje zawarte w schemacie można wykorzystać do przygotowania przez uczniów prezentacji multimedialnej, która zostanie przedstawiona podczas lekcji podsumowującej.