Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Lewiatan Hobbes'a

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zapoznasz się ze społecznymi koncepcjami T. Hobbesa.

• Dokonasz analizy wybranych wątków koncepcji T. Hobbesa.

• Ocenisz i porównasz z innymi wybrane propozycje teoretyczne T. Hobbesa.

• Odpowiesz na pytanie skąd, zdaniem Hobbes'a, wzięło się społeczeństwo.

Cele operacyjne. Uczeń:

• definiuje terminy związane z tematem lekcji: prawo natury, umowa społeczna, lewiatan;

• analizuje wybrane wątki koncepcji Lewiatana T. Hobbesa (stan natury jako wojna wszystkich przeciwko wszystkim, kto i w jaki sposób zabezpiecza sprawiedliwość);

• rekonstruuje spór o genezę państwa, przywołując stanowisko T. Hobbesa;

• porównuje propozycje teoretyczne T. Hobbesa z innymi, np. z koncepcją J. Locke'a.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Lewiatan Hobbes'a” z zaleceniem przeczytania jego treści przed lekcją. Wybrany uczeń przygotowuje kolaż lub mem będący ilustracją lub komentarzem do e‑materiału. Uczeń powinien umieć uzasadnić swoją interpretację.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Dlaczego poglądy Hobbesa wzbudzały polityczne emocje? Pod koniec fazy wprowadzającej uczniowie prezentują swoje prace przygotowane przed lekcją i krótko o nich opowiadają.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium. Uczniowie dobierają się w 4‑osobowe drużyny i przystępują do quizu. Rozwiązują test na czas, dbając przy tym o poprawność odpowiedzi. Po zakończonym teście sprawdzają swoje wyniki i omawiają odpowiedzi na forum klasy. Wspólnie analizują pytania, które okazały się najtrudniejsze.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5‑7, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Na koniec nauczyciel weryfikuje poprawność propozycji uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Dokonuje oceny pracy wybranych uczniów.

2. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…

Praca domowa:

1. Ćwiczenie nr 8 w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

• Robert Piotrowski, Od materii Świata do materii Państwa. Z filozofii Tomasza Hobbesa, Kraków 2000.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.