SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Znaczenie atmosfery dla życia na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia znaczenie atmosfery dla życia na Ziemi,

• wyjaśnia, w jaki sposób poszczególne warstwy atmosfery wpływają na życie na naszej planecie,

• uzasadnia oddziaływanie promieniowania kosmicznego na środowisko geograficzne Ziemi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: burza mózgów, dyskusja, mapa myśli, metody operatywne (praca z e‑materiałem: z grafiką interaktywną, z tekstem, wykonywanie ćwiczeń)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, małe karteczki do zapisywania, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Battan L.J., Pogoda, tłum. S. Moszkowicz, PWN, Warszawa 1979.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – prosi o przypomnienie budowy atmosfery oraz charakterystycznych cech poszczególnych warstw atmosfery (można wykorzystać schemat Pionowy profil temperatury i ciśnienia w atmosferze z części „Przeczytaj” e‑materiału).

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

• Następnie prosi uczniów o przygotowanie w parach pytań związanych z tematem lekcji: czego uczniowie chcieliby się dowiedzieć? co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

• Nauczyciel zbiera przygotowane przez uczniów karteczki.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – każda grupa ma przygotować mapę myśli do podanego tematu lekcji.

• Uczniowie na początku pracy w grupach zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału, filmem edukacyjnym oraz grafiką interaktywną.

• Dyskutując w grupach nad poznanym materiałem, tworzą mapę myśli do zagadnienia „Znaczenia atmosfery dla życia na Ziemi”.

• Nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w tym samym czasie powinien zapoznać się z zapisanymi na karteczkach informacjami od uczniów.

• Nauczyciel powinien zastanowić się, jak pokieruje dyskusją na forum klasy, aby uczniowie otrzymali odpowiedzi na zapisane na karteczkach pytania; można podpowiedzieć grupom, na co jeszcze mają zwrócić uwagę, gdzie szukać informacji.

• Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup omawiają swoje mapy myśli.

• Po zakończeniu prezentacji nauczyciel zadaje uczniom na forum klasy pytania sprawdzające stopień opanowania omawianych zagadnień (według celów lekcji), a jednocześnie stwierdza, czy uczniowie uzyskali odpowiedzi na te pytania, które wskazali na początku lekcji na karteczkach – dyskusja.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami; ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Nauczyciel wprowadza uczniów do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami, uwagami dotyczącymi lekcji – mówią, co było dla nich ciekawe, nowe, trudne.

Praca domowa

• Wyjaśnij, dlaczego życie na Ziemi bez atmosfery nie byłoby możliwe.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny i grafikę interaktywną można wykorzystać na lekcjach powtórzeniowych z działu dotyczącego atmosfery (zakres podstawowy i rozszerzony: III). Mogą zostać wykorzystane także podczas zajęć dotyczących współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Ziemi (zakres podstawowy: XIII. 10).